Nieco zhardziały pseudoornitolog, pół siedząc, pół leżąc, uskarżał się w głos na hipertrudną pisownię wyrażenia „strzyżyk woleoczko” … – a przecież zamiast narzekać na zasady ortografii, lepiej się z nimi zmierzyć!

Zespół Obserwatorium Językowego UW wraz z radiową Trójką zapraszają na cykliczne audycje "Astronomia Języka". Przyglądamy się w nich najnowszemu słownictwu polszczyzny. Pokazujemy, jak i po co powstają wyrazy i związki wyrazowe, zastanawiamy się też nad tym, co nowe słowa mówią o ludziach, którzy je tworzą. Do posłuchania w Trójce w każdy wtorek ok. godz. 10.15.

Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego

oraz

Fundacja Uniwersytetu Warszawskiego

zapraszają do udziału

w konkursie językowym online

ULTRAMARATON Z POLSZCZYZNĄ

7 sierpnia – 14 września 2019 r.

ZASADY KONKURSU

Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego oraz Fundacja Uniwersytetu Warszawskiego ogłaszają konkurs językowy online ULTRAMARATON Z POLSZCZYZNĄ.

Podczas konkursu online na stronie Obserwatorium Językowego...

Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego

oraz

Fundacja Uniwersytetu Warszawskiego

zapraszają do udziału

w konkursie tematycznym online

MARATON Z NOWYMI WYRAZAMI

5 października – 10 listopada 2018

ZASADY KONKURSU

Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego oraz Fundacja Uniwersytetu Warszawskiego zapraszają do udziału w konkursie tematycznym online MARATON Z NOWYMI WYRAZAMI o najnowszym słownictwie polskim.

Podczas konkursu...

Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego

oraz

Fundacja Uniwersytetu Warszawskiego

ogłaszają II turę naboru na nieodpłatne warsztaty

Najnowsze wyrazy w natarciu

13, 19 i 20 listopada 2017

Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie

ul. Dobra 56/66, Warszawa

OPIS

Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego oraz Fundacja Uniwersytetu Warszawskiego zapraszają do udziału w warsztatach NAJNOWSZE WYRAZY W NATARCIU dotyczących edukacji...

treść

Warsztat leksykografa

1. Największe słowniki ogólne języka polskiego:

1. Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, red. M. Bańko, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 2000.
2. Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–6, red. S. Dubisz, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 2003.
3. Wielki słownik języka polskiego, Świat Książki, Warszawa 2006.
4. Współczesny słownik języka polskiego, t. 1–2, red. B. Dunaj, Langenscheidt, Warszawa 2007.

2. Największe słowniki wyrazów obcych:

1. Milenijny...

Pomysł, by słownik lub encyklopedię opracowywać z pomocą ochotników, nie jest oryginalny ani nowy. Najbardziej znanym przykładem współczesnym jest Wikipedia, najbardziej znany przykład historyczny to Oxford English Dictionary (OED), którego opracowanie zajęło 70 lat, od uchwały Towarzystwa Filologicznego w 1858 r. do wydania ostatniego tomu w 1928 r. W tym czasie nie było jeszcze słowa crowdsourcing, które polskojęzyczna Wikipedia objaśnia tak:

proces, w ramach którego...

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do nowej witryny Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego: www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl. Witryna, którą Państwo właśnie odwiedzili, ma już tylko wartość archiwalną.

Słownik neologizmów polskich będziemy rozbudowywać wyłącznie w nowym miejscu, tam też można zgłaszać propozycje haseł.

Z wyrazami szacunku

zespół badawczy Obserwatorium Językowego UW

Katarzyna Kłosińska, Agata Hącia, Barbara...

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do nowej witryny Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego: www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl. Witryna, którą Państwo właśnie odwiedzili, ma już tylko wartość archiwalną.

Słownik neologizmów polskich będziemy rozbudowywać wyłącznie w nowym miejscu, tam też można zgłaszać propozycje haseł.

Z wyrazami szacunku

zespół badawczy Obserwatorium Językowego UW

Katarzyna Kłosińska, Agata Hącia, Barbara...

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do nowej witryny Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego: www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl. Witryna, którą Państwo właśnie odwiedzili, ma już tylko wartość archiwalną.

Słownik neologizmów polskich będziemy rozbudowywać wyłącznie w nowym miejscu, tam też można zgłaszać propozycje haseł.

Z wyrazami szacunku

zespół badawczy Obserwatorium Językowego UW

Katarzyna Kłosińska, Agata Hącia, Barbara...

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do nowej witryny Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego: www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl. Witryna, którą Państwo właśnie odwiedzili, ma już tylko wartość archiwalną.

Słownik neologizmów polskich będziemy rozbudowywać wyłącznie w nowym miejscu, tam też można zgłaszać propozycje haseł.

Z wyrazami szacunku

zespół badawczy Obserwatorium Językowego UW

Katarzyna Kłosińska, Agata Hącia, Barbara...

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do nowej witryny Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego: www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl. Witryna, którą Państwo właśnie odwiedzili, ma już tylko wartość archiwalną.

Słownik neologizmów polskich będziemy rozbudowywać wyłącznie w nowym miejscu, tam też można zgłaszać propozycje haseł.

Z wyrazami szacunku

zespół badawczy Obserwatorium Językowego UW

Katarzyna Kłosińska, Agata Hącia, Barbara...

Zespół badawczo-redakcyjny Obserwatorium Językowego UW: 

prof. ucz. dr hab. Katarzyna Kłosińska – kierownik zespołu   Językoznawca, pracownik naukowy w Instytucie Języka Polskiego Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Zainteresowania badawcze: kultura języka polskiego, semantyka i leksykologia, także lingwistyka kulturowa, język polityki, socjolingwistyka. Od 2004 r. do sierpnia 2020 r. prowadziła audycje językowe Programie III Polskiego Radia,...

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do nowej witryny Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego: www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl. Witryna, którą Państwo właśnie odwiedzili, ma już tylko wartość archiwalną.

Słownik neologizmów polskich będziemy rozbudowywać wyłącznie w nowym miejscu, tam też można zgłaszać propozycje haseł.

Z wyrazami szacunku

zespół badawczy Obserwatorium Językowego UW

Katarzyna Kłosińska, Agata Hącia, Barbara...

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do nowej witryny Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego: www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl. Witryna, którą Państwo właśnie odwiedzili, ma już tylko wartość archiwalną.

Słownik neologizmów polskich będziemy rozbudowywać wyłącznie w nowym miejscu, tam też można zgłaszać propozycje haseł.

Z wyrazami szacunku

zespół badawczy Obserwatorium Językowego UW

Katarzyna Kłosińska, Agata Hącia, Barbara...

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do nowej witryny Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego: www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl. Witryna, którą Państwo właśnie odwiedzili, ma już tylko wartość archiwalną.

Słownik neologizmów polskich będziemy rozbudowywać wyłącznie w nowym miejscu, tam też można zgłaszać propozycje haseł.

Z wyrazami szacunku

zespół badawczy Obserwatorium Językowego UW

Katarzyna Kłosińska, Agata Hącia, Barbara...

Szanowni Państwo!

Serdecznie zapraszamy do nowej witryny Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego: www.obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl. Witryna, którą Państwo właśnie odwiedzili, ma już tylko wartość archiwalną.

Słownik neologizmów polskich będziemy rozbudowywać wyłącznie w nowym miejscu, tam też można zgłaszać propozycje haseł.

Z wyrazami szacunku

zespół badawczy Obserwatorium Językowego UW

Katarzyna Kłosińska, Agata Hącia, Barbara...

Przeprowadzamy się!

„Słowa pod lupą” – audycja o (nowych) słowach w polszczyźnie. A w jej obrębie cykl „Słowa w przestrzeni miejskiej”. 

Czy notować słowa „wylęgłe na warszawskim bruku”?

Bać się bycia na stendbaju?

O słowie na D, które zrobiło w 2020 r. karierę. Choć zjawisko stare jak świat.

Jaki jest koszt demokracji? O pewnych trzech równobrzmiących frazeologizmach.

O smartfoniście i smartfonistce oraz o braku symetrii w języku.

O -holicznych grzeszkach i miłościach. 

O elektronicznej tacy i innych datkomatach

O -matach „dawcach” i -matach „biorcach”

Co wspólnego z automatem ma alkoholik? 

O dalszych losach destynacji w polszczyźnie

Co ma wspólnego apacz przy pendrakach z lajkonikiem w suszarni?

Czyli powrót słowa w wielkim... takim sobie stylu

Jak to się stało, że jemy rosół ze szczęśliwej kury?

O krzyżówkach słownych i muzycznych

Czym się różni piątek od piątunia? A środa od środingu? Profilami! 

Przecież Kopernik była kobietą!

czyli w sumie o lenistwie użytkowników języka

O pewnym mocnym słowie na W, które chyba czasami jest naprawdę potrzebne.

Wielokrotka

O kreatywności kulinarnej i słowotwórczej

Niebezpieczeństwo na drodze i pewien neozwiązek frazeologiczny

O liczbie i metaforze

Warto obserwować, jak polszczyzna reaguje na nowe zjawiska społeczne powstałe w wyniku koronawirusa. Po jakimś (mamy nadzieję – niedługim) czasie, gdy po pandemii pozostanie tylko wspomnienie, będziemy mogli ją analizować właśnie przez pryzmat języka. Utworzone w tym okresie słowa pozwolą nam w przyszłości przyjrzeć się nam samym w niej.

Efemerydy językowe. O zapadaniu się w cień mgły. Nieostry…

Kapryśne neologizmy

O preppersach, prepperingu i prepperstwie

Foch jak pocisk

Kim są płatki śniegu?

Koń we frazeologii — nie tylko tej najnowszej

Co o świecie sportowym mówią agrowpierdol i truskawowy zaciąg?

Kawka ze śledzikiem – czyli o zdrobnianiach i spieszczeniach

Coraz częściej skracamy

Czy autostrada do górnej ósemki to wyrażenie używane przez stomatologów?

Od tuberkulozy do impaktozy

Rozmowa o nowych i nienowych zjawiskach językowych.

Kolejny odcinek "Astronomii języka" - audycji o nowych słowach w polszczyźnie.

Kolejny odcinek "Astronomii języka" - audycji o nowych słowach w polszczyźnie.

Bicki dzięki siłce, czyli pieszczotliwie o tężyźnie fizycznej

Kolejny odcinek "Astronomii języka" - audycji o nowych słowach w polszczyźnie.

Tęczowy most jako sygnał kolejnego etapu "uczłowieczania" zwierząt

Kolejny odcinek "Astronomii języka" - audycji o nowych słowach w polszczyźnie.

Jak powstał neosemantyzm taśmy?

Kolejny odcinek "Astronomii Języka" - audycji o nowych słowach w polszczyźnie.

Cykliczne audycje o nowych słowach 

Po raz pierwszy obchodzimy Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich w szczególnych okolicznościach – pandemicznych.

Kolejny odcinek z naszego cyklu #zostanwdomu z polszczyzną już w najbliższą środę, a ponieważ sytuacja epidemiologiczna jest rozwojowa, nazwaliśmy go właśnie tak – Sytuacja jest dynamiczna.

Zdrowych i pogodnych Świąt Wielkanocnych, wiosennego nastroju, samych słonecznych dni oraz dużo radości płynącej z rodzinnej atmosfery, a także wytrwałości i sukcesów w życiu zawodowym.

W dzisiejszej odsłonie naszego cyklu… oglądamy. Tak jak pewnie wielu podczas kwarantanny. Obecne warunki sprzyjają wszak serialożerstwu, telemanii i maratonom przed telewizorem. Jak to zmieni(a) nasze podejście do spędzania wolnego czasu? Przeczytajcie!

Koronawirus zmienia naszą rzeczywistość w bardzo wielu dziedzinach. Po pandemii nic już nie będzie takie samo. Swoje ślady wirus zostawia również w języku: sytuację, w której znalazł się świat, próbujemy nazwać za pomocą nowych słów, a tym istniejącym nadajemy znaczenia odpowiadające potrzebie chwili.

„Nauka jest jak niezmierne morze… Im więcej jej pijesz, tym bardziej jesteś spragniony” – przekonywał przed laty Stefan Żeromski. Dzisiaj tę prawdę wcielają w życie nasi przyjaciele z Uniwersytetu Otwartego UW. Co konkretnie robią? Sprawdźcie sami.

Obserwatorium Językowe UW w czasie epidemii udostępnia w wersji online kalendarz-poradnik „Polszczyzna. Instrukcja obsługi 2020”, który dzień po dniu przybliża tajemnice języka i pozwala lepiej zrozumieć polszczyznę.

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego zwany także Międzynarodowym Dniem Dziedzictwa Językowego obchodzony jest corocznie 21 lutego. Ustanowiony został przez UNESCO 17 listopada 1999 r.

Zapoznajcie się z wynikami konkursu i listą zwycięzców!

Publikujemy wyniki zadanie na II śniadanie - zadania ostatniego!

Publikujemy wyniki zadania na śniadanie, które serwowaliśmy o godz. 10.15 :-)

Laur zwycięstwa zarezerwowany jest dla tych, którzy walczą do końca. Prezentujemy wyniki drugiego dodatkowego zadania – zadania nocnego z dwoma plusami (++).

Mamy już oficjalne wyniki zadania 10, które zaserwowaliśmy Wam wczoraj w porze angielskiej herbatki (15.30).

Publikujemy wyniki nocnej straży ;-)

Dla wszystkich tych, którym polszczyzny nigdy dość. Dla tych, którzy są czujni. Dla tych, którzy chcą poprawić swój wynik punktowy lub po prostu dla nocnych marków. Mamy niespodziankę w postaci zadania dodatkowego – zadania nocnego.

Publikujemy wyniki zadania 9, nie mieliście szczególnych problemów z liczbą znalezionych zwłok.

Oto rozwiązanie zadania 8.

Zadanie 7 – wyniki. Voilà!

Odpowiadamy na zadanie 6, teraz będzie już z górki...

Dotarliśmy do półmetku... Publikujemy rozwiązanie zadania 5.

Raz, dwa, trzy, cztery... Publikujemy prawidłową odpowiedź.

Zadanie 3 za nami. Zobaczcie prawidłową odpowiedź.

Zobaczcie prawidłową odpowiedź i wyniki zadania 2!

Zobaczcie prawidłową odpowiedź i wyniki zadania 1!

Ogłaszamy nowy konkurs językowy online Obserwatorium Językowego Uniwersytetu Warszawskiego! 

Rozstrzygnięcie konkursu nr 2!

Rozstrzygnięcie konkursu nr 1!

Zobaczcie unikatową publikację o współczesnej i dawnej polszczyźnie na cały rok 2019!

Zapoznajcie się z wynikami konkursu i listą zwycięzców!

XXX

Okienko ostatniej szansy otwarte!

Jeszcze dziś otwarcie "okienka ostatniej szansy"!

Polub fanpejdż NOWE WYRAZY

Ułóż neologizmy

Skonstruuj definicję

Napisz esej o neologizmie

Zgłoś neologizm

Wypatrz neologizm, cz. 2

Wypatrz neologizm, cz. 1

Wymyśl neologizmy

Odgadnięcie neologizmu

Znaczenie neofrazeologizmów

Redaktorzy Obserwatorium Językowego UW uczestniczyli 10 sierpnia br. w debacie o współczesnej polszczyźnie podczas Festiwalu Stolica Języka Polskiego, Szczebrzeszyn 2018.

Zdrowych i pogodnych Świąt Wielkanocnych, wiosennego nastroju oraz dużo radości płynącej z rodzinnych spotkań

Profesor Urszula Sokólska oraz Maciej Czeszewski w Międzynarodowym Dniu Języka Ojczystego byli gośćmi Marty Nazarko w Polskim Radiu Białystok.

Obserwatorium Językowe UW wraz z Fundacją UW, 19 i 20 listopada 2017 r. w gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, gościło kilkudziesięciu nauczycieli polonistów z całej Polski na warsztatach „Najnowsze wyrazy w natarciu”.

Gimnazjaliści z Podlasia i jeden z redaktorów Obserwatorium Językowego UW, Maciej Czeszewski, w audycji Marty Nazarko „Elo, lol, pozdro” na antenie Polskiego Radia Białystok rozmawiają o języku dzisiejszych gimnazjalistów.

Obserwatorium Językowe UW ponownie gościło na Podlasiu z warsztatami o neologizmach, tym razem w Publicznym Gimnazjum im. ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Choroszczy.

Na zaproszenie Fundacji PRO.PL Maciej Czeszewski z Obserwatorium Językowego UW poprowadził warsztaty poświęcone nowemu słownictwu polskiemu dla uczniów i nauczycieli gimnazjalnych z Podlasia.

Redaktor Obserwatorium Językowego UW był gościem Agnieszki Kunikowskiej, twórczyni programu „Słowoteka” w Jedynce Polskiego Radia.

Na zaproszenie redaktor Agnieszki Kunikowskiej z Jedynki Polskiego Radia redaktor Obserwatorium Językowego UW, Maciej Czeszewski, wziął udział w nagraniach do cyklu Ogarnij polski.

Redaktorzy Obserwatorium Językowego UW, Maciej Czeszewski i Jan Burzyński uczestniczyli od 7 do 9 sierpnia br. w Festiwalu Stolica Języka Polskiego Szczebrzeszyn 2017.

W kolejnym numerze magazynu „Uniwersytet Warszawski” Jan Burzyński, współtwórca i redaktor Obserwatorium Językowego UW, pisze o najnowszym słownictwie związanym z psami i kotami.

W noworocznym numerze magazynu „Uniwersytet Warszawski” (nr 1/2017) Maciej Czeszewski, współtwórca i redaktor Obserwatorium Językowego UW, kontynuuje omawianie zjawiska kształtującej się kultury fitness (cz. 2). Tym razem pisze o zdrowym odżywianiu.

Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Fundacją Uniwersytetu Warszawskiego i Fundacją „Polska Przyszłość” w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych” Narodowego Centrum Kultury zorganizowało w bieżącym roku cykl warsztatów tematycznych poświęconych najnowszemu słownictwu w polszczyźnie skierowanych do licealistów i studentów.

Na zaproszenie Prof. Józefa Porayskiego-Pomsty, Prezesa Towarzystwa Kultury Języka na zebraniu naukowym Towarzystwa 6 grudnia br. z prezentacją założeń Obserwatorium Językowego 2.0 wystąpił Maciej Czeszewski, współredaktor i współtwórca Obserwatorium.

Czy można jeszcze mówić o istnieniu ogólnopolskiej gwary studenckiej, czy też mamy do czynienia jedynie z jej lokalnymi wariantami? Dlaczego studenci tworzą własną wersję języka? Czy chodzi im jedynie o zabawę słowną, czy jednak o coś więcej?

„Bycie fit jest dziś nie tylko bardzo modne, ale wręcz konieczne i pożądane” – pisze Maciej Czeszewski, współtwórca i redaktor Obserwatorium Językowego UW w najnowszym, jesiennym numerze magazynu „Uniwersytet Warszawski” (nr 4/2016), omawiając zjawisko kształtującej się kultury fitness.

Świat przyspieszył, jesteśmy coraz bardziej aktywni. „Żyjemy w takich czasach, w których czas mamy już jedynie na używanie czasowników” – pisze Jan Burzyński, współtwórca i redaktor Obserwatorium Językowego UW w najnowszym numerze magazynu „Uniwersytet Warszawski” (nr 2/2016), omawiając tendencję do masowego tworzenia nowych czasowników odrzeczownikowych.

Dla wielu osób rodzicielstwo to sprawa najważniejsza. Właśnie dlatego wciąż powstają różne koncepcje i wynalazki, które mają ułatwić życie świeżo upieczonym rodzicom. Naturalną konsekwencją tego stanu rzeczy jest powstanie całej gamy nowych słów, które Jan Burzyński, współtwórca Obserwatorium Językowego UW, omawia w pierwszym tegorocznym numerze magazynu „Uniwersytet Warszawski” (nr 1/2016).

Gdy głód doskwiera, a w kieszeni mamy akurat pięć złotych, gdy jesteśmy na wycieczce i nie potrafimy się dogadać z kelnerem w szykownej paryskiej restauracji, gdy jadąc samochodem chcemy po drodze coś przekąsić, gdy nie możemy zdecydować, dokąd udać się na lunch z przyjacielem lub gdy mamy po prostu ochotę na frytki, z odsieczą przybywa złota litera M!

Współczesność przyniosła z sobą wiele nowych zaburzeń psychicznych, zwłaszcza rozmaitych fobii i uzależnień, których nazwy na stałe zagościły w naszym języku. O najciekawszych z nich można przeczytać w artykule Jana Burzyńskiego, współautora Obserwatorium Językowego UW, opublikowanym w najnowszym numerze magazynu „Uniwersytet Warszawski” (nr 5/2015).

5 listopada 2015 r. na Uniwersytecie Warszawskim podczas ogólnopolskiej konferencji pn. „Dialog pokoleń 2” Maciej Czeszewski, współautor Obserwatorium Językowego UW, wygłosił referat przygotowany wspólnie z Janem Burzyńskim pt. Zapożyczenia vs polskie odpowiedniki.

Mamy wyjątkową przyjemność i zaszczyt poinformować, że opublikowaliśmy już na stronie Obserwatorium Językowego UW ponad 100 haseł autorstwa Jerzego Buczka, Użytkownika serwisu.

W numerze 7 „Poradnika Językowego” ukazała się odpowiedź redakcji Obserwatorium Językowego UW na uwagi profesor Teresy Smółkowej zamieszczone w numerze 3 „Poradnika Językowego”.

Ukazał się kolejny numer magazynu akademickiego „Uniwersytet Warszawski” (nr 4/2015), a w nim czwarty odcinek z cyklu „Słownik języka nowego". Maciej Czeszewski, współautor Obserwatorium Językowego UW, w artykule pt. SELFIES przedstawia całe spektrum fotografii z rąsi.

Jedyny lęk – że będą chcieli / Nawiedzić mnie w tej słodkiej celi, pisała Emily Dickinson. O tym, że wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej, z pewnością nie trzeba przekonywać zwolenników cocooningu – stylu życia polegającego na celebrowaniu domatorstwa, bliskiego filozofii slow life, której główna zasada nakazuje żyć uważnie (mindfully) i bez pośpiechu.

Pierwsze wykorzystanie terminu bromance często przypisuje się Davidowi Carniemu, redaktorowi amerykańskiego magazynu deskorolkowego Skateboard, który użył go jeszcze w latach dziewięćdziesiątych na określenie bliskiej relacji pomiędzy dwoma mężczyznami, odnosząc się do bardzo silnych przyjaźni łączących skateboardzistów.

Preppersi (od ang. prepare – ‘przygotowywać się’) to popularne ostatnio u nas określenie odnoszące się do osób, które przygotowują się na różne nietypowe i niebezpieczne sytuacje (wojny, klęski żywiołowe itp.), gromadząc zakopane w lasach zapasy żywności, broni czy sprzętu użytecznego w razie odcięcia od źródeł energii, a także ćwicząc budowę schronień, sztuki walki czy posługiwanie się bronią wszelaką.

W magazynie społeczności akademickiej „Uniwersytet Warszawski” (nr 3/2015) ukazał się trzeci artykuł z cyklu „Słownik języka nowego". W artykule o MODZIE Maciej Czeszewski, redaktor Obserwatorium Językowego UW, omawia neologizmy związane ze światem mody.

Jeśli dać wiarę badaniom przeprowadzonym przez Pew Research Center, ponad połowa millenialsów (osób w wieku 18–33 lat) udostępniła w mediach społecznościowych co najmniej jedno selfie. Zapoczątkowana przez nastoletnich internautów moda urosła w ostatnich latach do rangi rytuału, stając się swoistym fenomenem socjologicznym.

Obserwatorium Językowe UW doczekało się recenzji naukowej - napisała ją profesor Teresa Smółkowa z Instytutu Języka Polskiego PAN i opublikowała w „Poradniku Językowym” 2015, numer 3.

23 maja 2015 r. podczas interdyscyplinarnej konferencji badań nad językiem pn. „Język w powiększeniu – jak i po co badać język” zorganizowanej na Uniwersytecie Warszawskim Agnieszka Kostrowiecka, współredaktorka Obserwatorium Językowego UW, wygłosiła referat przygotowany wspólnie z Janem Burzyńskim pt. Leksykografia 2.0.

W magazynie społeczności akademickiej „Uniwersytet Warszawski” (nr 2/2015) ukazał się drugi artykuł z cyklu „Słownik języka nowego". W artykule o KULINARIACH Jan Burzyński, redaktor Obserwatorium Językowego UW, omawia neologizmy związane z jedzeniem, podstawową aktywnością człowieka.

Uruchomiony został kanał Obserwatorium Językowego UW w serwisie Soundcloud. W każdą środę tygodnia będziemy publikować w nim kolejne odcinki cyklu "Nowe wyrazy", który emitowany jest w Radiu Kampus.

Jan Burzyński i Maciej Czeszewski rozmawiali z Karolem Pawłowickim o najnowszych słowach w audycji "Nawiedzeni" Patryka Kuniszewicza w Czwórce Polskiego Radia.

Określenie hipster wywodzi się z języka wolof, a wzięło swój początek od czasownika hepi – ‘widzieć’ lub hipi – ‘otworzyć oczy’.

W magazynie społeczności akademickiej „Uniwersytet Warszawski” (nr 1/2015) ukazał się pierwszy artykuł z cyklu „Słownik języka nowego". W artykule tym Jan Burzyński, redaktor Obserwatorium Językowego UW, omawia pokrótce neologizmy z pola wyrazowo-znaczeniowego PRACA.

W programie „Zmienny język polski pod lupą badaczy” w Radiu Kampus Piotr Topoliński rozmawia z Janem Burzyńskim i Maciejem Czeszewskim o tym, jak zmienia się polszczyzna.

Patrycjusz Pilawski opublikował 100 haseł w Obserwatorium Językowym UW.

Flash mob – w dosłownym tłumaczeniu „błyskawiczny tłum” – to forma happeningu, która wciąż budzi rozmaite kontrowersje, oscylując między zabawą a sztuką, beztroską a tragedią, potencjałem wywrotowym a konformizmem. Nic w tym dziwnego, biorąc pod uwagę, że dotyczy jednego z najbardziej podejrzanych aktorów społecznych w dziejach ludzkości. Mam oczywiście na myśli tłum.

O nowych słowach w języku polskim oraz o tym, czy „ministra” na długo zagości w mowie codziennej, opowiada Jan Burzyński.

Nowoczesna cywilizacja przyniosła z sobą całą masę nowych zaburzeń psychicznych oraz uzależnień. Co ciekawe, przedmiotem tych ostatnich są już nie tylko substancje lub czynności dostarczające łatwych przyjemności zmysłowych, lecz także rozmaite działania wymagające wysiłku oraz dyscypliny.

Dawno już minęły czasy, w których kawa była zwykłym dodatkiem do spotkania towarzyskiego lub napojem służącym szybkiemu pobudzeniu, wypijanym bezrefleksyjnie pomiędzy codziennymi czynnościami. Obecnie wokół kawy tworzy się prawdziwa kultura.

Coworking stanowi coraz powszechniejsze zjawisko, które pokazuje, że praca może być nie tylko środkiem służącym materialnemu przetrwaniu, lecz także ważnym czynnikiem wspólnototwórczym.

W magazynie społeczności akademickiej „Uniwersytet Warszawski” w numerze 4 z listopada-grudnia 2014 r. ukazał się artykuł pt. „W pogoni za językiem”, w którym Anna Swatowska rozmawia z twórcami Obserwatorium Językowego UW.

Radiowy debiut Obserwatorium Językowego UW! W programie OFF Czarek w radiu TOK FM Cezary Łasiczka rozmawia z Janem Burzyńskim i Maciejem Czeszewskim o najnowszej polszczyźnie.

O tym, jak znaleźć najlepszy target, dlaczego niektóre pomysły są kuriozalne, a inne tylko osobliwe i czy język jest świadectwem naszej tożsamości opowiada prof. Mirosław Bańko.

Jan Burzyński i Maciej Czeszewski byli gośćmi w studiu Dzień Dobry TVN.

Drodzy Użytkownicy! Drogie Użytkowniczki! Z radością informujemy, że ruszył fanpejdż Obserwatorium na portalu społecznościowym Facebook, dostępny pod adresem: www.facebook.com/nowewyrazy.

11 października 2014 roku w „Wysokich Obcasach”, cotygodniowym dodatku do Gazety Wyborczej, ukazał się wywiad Jerzego Ziemackiego z Janem Burzyńskim, jednym z redaktorów Obserwatorium Językowego UW.

Wywiad dotyczył przede wszystkim tego, co najnowsze słowa mogą nam powiedzieć o współczesnym polskim społeczeństwie. Wiele miejsca zostało poświęcone kontrowersjom związanym z wpływem języków obcych na polszczyznę oraz nowymi zwyczajami językowymi Polaków, jak choćby tworzenie from żeńskich od rzeczowników męskoosobowych. Jan Burzyński opowiadał także o idei oraz historii Obserwatorium. Poniżej publikujemy fragment wywiadu:

17 września 2014 r. w serwisie Polskiej Agencji Prasowej poświęconym polskiej nauce – „Nauka w Polsce” – ukazała się depesza pt. „Obserwatorium Językowe UW zbiera od internautów nowe słowa”, w którym Redakcja PAP przybliża założenia i cele Obserwatorium Językowego UW.

3 kwietnia 2014 r., podczas anglojęzycznej konferencji międzynarodowej CYLAT ("The Cracow Young Linguists and Translation Researchers’ Conference"), Jan Burzyński wygłosił przygotowany wspólnie z Maciejem Czeszewskim referat pt. Why lexicographers have a problem with neologisms? (Dlaczego leksykografowie mają kłopot z neologizmami?).

Podczas konferencji „Typy błędów językowych”, która odbyła się 4 kwietnia 2014 r. w Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Pile, Maciej Czeszewski prezentował polonistom z powiatu pilskiego Obserwatorium Językowe UW.

II Panel Dyskusyjny Językoznawców Wydziału Polonistyki, który odbył się 27 lutego na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, stał się kolejną okazją do prezentacji Obserwatorium..., tym razem wśród młodych językoznawców.

Nakładem Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk ukazało się pod redakcją Teresy Smółkowej opracowanie obejmujące nowsze i najnowsze wyrazy używane we współczesnej polszczyźnie, pt. Słowa, słowa… Czy je znasz?

Podczas IV Konferencji Glosa do leksykografii polskiej, która odbyła się w dniach 21–22 września 2013 r. w Warszawie, profesor Mirosław Bańko wspólnie z Janem Burzyńskim i Maciejem Czeszewskim prezentowali Obserwatorium Językowe UW, podsumowując swoją dotychczasową pracę nad tym projektem.

Na jubileuszowej konferencji Instytutu Języka Polskiego PAN Przyszłość językoznawstwa – językoznawstwo przyszłości (Kraków-Przegorzały, 11-12 czerwca 2013 r.) redaktorzy Obserwatorium Językowego UW Jan Burzyński i Maciej Czeszewski wygłosili referat pt. Czy językoznawcom potrzebny jest Facebook? O fuzji leksykografii, antropologii kulturowej i mediów społecznościowych

Konferencja Młodych Językoznawców „Słowo i obraz w komunikacji internetowej“ odbyła się 25 maja 2013 r. na Uniwersytecie Łódzkim. Jan Burzyński i Maciej Czeszewski wygłosili na niej referat pt. „Co nam mówią obrazy o słowach?”, poświęcony relacjom między znakami ikonicznymi (obrazami) a semantyką językową.

17 maja 2013 r. na konferencji międzynarodowej CYLAT (Cracow Young Linguists and Translation Researchers' Conference)  redaktorzy Obserwatorium Językowego UW Jan Burzyński i Maciej Czeszewski wygłosili referat pt. „Potencjał crowdsourcingu dla badań nowego słownictwa polskiego".

Na konferencji Wymiary wiedzy w nowych technologiach redaktorzy Obserwatorium Językowego UWJan Burzyński i Maciej Czeszewski wygłosili wspólnie z Kacprem Nosarzewskim referat pt. Crowdsourcing w badaniach naukowych, czyli o tym, jak można rozwijać dokonania redaktorów „Oxford English Dictionary”. Poniżej zamieszczamy fragmenty tego referatu.

Konferencja naukowa „Bogactwo współczesnej polszczyzny”, Kraków, 12–13 kwietnia 2013. Jan Burzyński i Maciej Czeszewski wygłosili na niej referat pt. Współczesne reprezentacje językowe (nie tylko) współczesnych zjawisk kulturowych.

Wpłatomat, nazywany również bankomatem do wpłat, to kolejny wynalazek, który świadczy o postępującej automatyzacji naszego życia. Wraz z rozwojem technologicznym wykonywanie coraz większej liczby czynności powierzamy maszynom, wyraźnie zawężając przestrzeń bezpośrednich interakcji międzyludzkich.

W opowiadaniu The Secret History of World War 3 (Sekretna historia trzeciej wojny światowej) J. G. Ballard kreśli profetyczną, choć nieco przejaskrawioną wizję społeczeństwa doby mass mediów. Dla wielu z nas może to zabrzmieć znajomo: trzecia wojna światowa miała miejsce 27 stycznia 1995 r. między godziną 6.47 a 6.51 czasu wchodniego (J. G. Ballard) – i nikt tego nie zauważył.

Wraz z rozwojem współczesnej medycyny macierzyństwo – a w ogólniejszym sensie rodzicielstwo – staje się coraz bardziej złożonym zjawiskiem. W dawniejszych czasach istniały, co prawda, matki, które miały prawa rodzicielskie, ale nie zajmowały się wychowaniem dziecka. W bogatszych domach szlacheckich była to wręcz powszechna praktyka, a dziecku „matkowały” mamki, bony czy guwernantki.

Na całym świecie audiobooki, nazywane też po polsku książkami mówionymi, książkami do słuchania, książkami audio i audioksiążkami, robią zawrotną karierę, a według prognoz ekonomicznych wpływy z ich sprzedaży na Polskim rynku mogą już za kilka lat sięgnąć aż 200 mln zł (www.ekonomia24.pl).

Płać zbliżeniowo, a nic ci nie umknie – głosi slogan, który możemy przeczytać na biletomatach w warszawskich autobusach. Zachęta do korzystania z karty zbliżeniowej, nazywanej także zbliżeniówką lub kartą bezstykową, odwołuje się tu do tempa oraz intensywności współczesnego życia.

Rekonesans w sklepie osiedlowym pozwoli każdemu w krótkim czasie zorientować się w szerokim asortymencie dań instant, zwłaszcza zupek chińskich. O żołądki Polaków walczą trzy marki reprezentowane przez trzy linie smakowe. Nazwaliśmy je roboczo linią klasyczno-orientalną, tradycyjno-patriotyczną i liberalno-lingwistyczną.

Open space’y to jedna z innowacji, które dotarły do Polski wraz z korporacjami. Open space znaczy tyle co ‘otwarta przestrzeń’ (w języku angielskim funkcjonuje również bliskoznaczne wyrażenie open plan ‘otwarty plan’, ‘o otwartym planie’).

Świat w ludzkich oczach miewa charakter dwoisty, antytetyczny, opozycje typu: sacrum – profanum, advocatus diaboli – advocatus Dei, biała magia – czarna magia można długo wyliczać. „Wynalazkiem” – starszym niż się przypuszcza – są też biały PR i czarny PR (choć wcześniej oczywiście tak nienazywane).

Ageizm, znany też pod spolszczoną nazwą wiekizmu, to jeden z ważniejszych terminów, jakie weszły do rozrastającego się współcześnie słownika dyskryminacji. Nowe terminy pojawiające się w tym słowniku mają poszerzać wiedzę o istnieniu rozmaitych praktyk nietolerancji i wykluczenia, by w ten sposób przyczynić się do budowy sprawiedliwszego społeczeństwa.

Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku Polacy zyskali liczne ułatwienia, jeśli chodzi podejmowanie legalnej pracy w innych krajach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Ponieważ zatrudnienie za granicą - w państwach takich jak Niemcy, Wielka Brytania czy Francja - nierzadko ma związek ze zwiększeniem wynagrodzenia, wielu Polaków zaczęło się decydować na tzw. emigrację zarobkową.

Czy jest tutaj hotspot? – to jedno z podstawowych pytań, jakie pada z ust współczesnych gości kawiarni, restauracji i hoteli. Niektórzy zadają je, dzierżąc już w dłoniach swoje smartfony, inni dopiero za chwilę wyciągną palmtopy, tablety lub laptopy, pragnąc połączyć się z internetem.

Większość z nas spotkała się zapewne ze słowem epicki, choć zwykliśmy je kojarzyć raczej z lekturami szkolnymi, Iliadą, Panem Tadeuszem czy Lalką, niż ze światem imprez i rozrywki. Epika to w końcu nazwa jednego z trzech rodzajów literackich, wywodząca się od greckiego rzeczownika épos, ‘słowo, pieśń, opowieść’. Gdy jednak słyszymy o epickiej imprezie, nie myślmy, że chodzi o imprezę tematyczną, której uczestnicy, odpowiednio odurzeni, przebierają się za średniowiecznych rycerzy lub bohaterów eposu homeryckiego.

Prekariusze wszystkich krajów łączcie się! – wykrzyknął Piotr Najsztub pod warszawskim Pałacem Kultury w programie Kultura, głupcze! (TVP Kultura, 29.04.2012), poświęconym problemom współczesnego rynku pracy. Słowa Najsztuba były oczywiście świadomą trawestacją słynnego rewolucyjnego wezwania kierowanego niegdyś do ploretariuszy. Rzecz w tym, że w dzisiejszych czasach – jak coraz częściej sugerują komentatorzy życia społecznego – to właśnie prekariat dołącza do proletariatu jako nowa klasa uciskana.

1. Czekoladoholizm to uzależnienie od czekolady. 

2. Czekoladoholizm to potoczne i żartobliwe określenie miłości do czekolady i skłonności do częstego jej jedzenia. 

Rzeźbienie to potoczna nazwa intensywnych ćwiczeń, których celem jest wyraziste zarysowanie mięśni.

Mówimy potocznie, że ktoś rzeźbi, jeśli intensywnie ćwiczy, zwłaszcza na siłowni, by mieć wyraziście zarysowane mięśnie.

Potocznie rzeźbą nazywa się intensywne ćwiczenia służące wyrazistemu zarysowaniu mięśni, a także ich efekt.

Pakowanie to potoczne słowo nazywające ćwiczenie na siłowni, szczególnie takie, które powoduje szybki i efektywny przyrost masy mięśniowej (zwłaszcza trenuje podnoszenie ciężarów).

Mówimy potocznie, że ktoś pakuje, jeśli ćwiczy na siłowni w sposób, który powoduje szybki i efektywny przyrost masy mięśniowej (zwłaszcza trenuje podnoszenie ciężarów).

Paker to potoczna nazwa dobrze zbudowanego mężczyzny z wyraziście zarysowanymi mięśniami dzięki intensywnym ćwiczeniom na siłowni i, niekiedy, spożywaniu środków wspomagających przyrost masy mięśniowej.

Luknąć to potoczne słowo oznaczające jednorazowe spojrzenie na coś, zajrzenie gdzieś, a także sprawdzenie czegoś, żeby się zorientować w danej sytuacji.

1. Zalukać to potoczne słowo, które oznacza obejrzenie filmu.

2. Zalukać to potoczne słowo, które oznacza zajrzenie gdzieś i sprawdzenie czegoś.

Mówimy potocznie, że jeśli ktoś pracuje, żyje, jest na stendbaju, to stale odczuwa napięcie związane ze spodziewaną koniecznością rozpoczęcia intensywnych działań.

Tryb gotowości to inaczej tryb czuwania.

Tryb uśpienia to inaczej tryb czuwania.

Standby to inaczej tryb czuwania.

Partnerka życiowa to kobieta, która zdecydowała się żyć z kimś w związku partnerskim, tj. wieść wspólne życie, zwykle bez wstępowania w związek małżeński.

Partner życiowy to osoba, która zdecydowała się żyć z kimś w związku partnerskim, tj. wieść wspólne życie, zwykle bez wstępowania w związek małżeński.

1. Dziaderką potocznie nazywa się kobietę, której zachowanie, poglądy, gusta i sposób bycia są odbierane przez mówiącego jako przestarzałe i której wiek kontrastuje in minus, w opinii mówiącego, z wiekiem młodszych osób, zwłaszcza innych kobiet.

2. Dziaderką potocznie, niechętnie i obraźliwie nazywa się kobietę zajmującą uprzywilejowaną pozycję zawodową lub społeczną i wykorzystującą to do umacniania swego wizerunku.

3. Dziaderką potocznie i obraźliwie nazywa się kobietę, która w opinii mówiącego (zwłaszcza jeśli określenia tego używa inna kobieta) nie solidaryzuje się ze sprawami kobiet manifestujących poglądy związane z postulatami legalizacji w większym stopniu prawa do aborcji itd.

Dziaderstwo to potoczna i pogardliwa nazwa czegoś lichego, tandetnego itd.

1. Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mianem wychillowanej określają osobę, która łatwo wchodzi w relacje z innymi ludźmi i nie stwarza oficjalnego dystansu, co sprawia, że przebywanie z taką osobą jest przyjemne i komfortowe.

2. Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, kiedy mówią, że są wychillowani, mają na myśli to, że są wypoczęci.

3. Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, kiedy mówią, że coś jest wychillowane, mają na myśli to, że jakaś rzecz lub zjawisko związane jest ze spokojem, odpoczynkiem i relaksem.  

Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mówią, że wychillowali się, kiedy mają na myśli to, że odpoczęli, zrelaksowali się.

Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mówią, że chillują się, kiedy mają na myśli to, że odpoczywają czy relaksują się.

Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mówią o czilowanku, kiedy mają na myśli odpoczywanie, relaksowanie się. 

Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mówią o chillowaniu, kiedy, mają na myśli odpoczywanie, relaksowanie się. 

Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mówią, że wychilloutowali, kiedy mają na myśli to, że odpoczęli, zrelaksowali się

Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mówią, że chilloutują, kiedy mają na myśli to, że odpoczywają czy relaksują się.

1. Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mówią, że wychillowali, kiedy mają na myśli to, że odpoczęli, zrelaksowali się.

2. Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mówią, że wychillowali, kiedy mają na myśli to, że się uspokoili, rozluźnili, nabrali do czegoś dystansu.

Linergistyczny na przykład gabinet czy zabieg to taki, który związany jest linergistą lub linergistyką. 

Linergistyka to gałąź kosmetyki zajmująca się techniką wykonywania makijażu permanentnego.

Fonoholiczka to dziewczyna lub kobieta uzależniona od telefonu komórkowego.

Fonoholik to osoba uzależniona od telefonu komórkowego.

Antykorwinistą nazywa się osobę, która sprzeciwia się poglądom głoszonym przez polityka Janusza Korwin-Mikkego.

Antykorwinizmem nazywa się postawę sprzeciwu wobec poglądów polityka Janusza Korwin-Mikkego.

Niektórzy ludzie pisiakiem nazywają pogardliwie członka partii Prawo i Sprawiedliwość lub jej zwolennika.

Pisiarą nazywa się pogardliwie członkinię partii Prawo i Sprawiedliwość lub zwolenniczkę tej partii.

Pisówą nazywa się pogardliwie członkinię partii Prawo i Sprawiedliwość lub zwolenniczkę tej partii.

Pisowcem nazywa się członka partii Prawo i Sprawiedliwość lub jej zwolennika.

Czekoladoholiczką potocznie i żartobliwie nazywa się dziewczynę lub kobietę, która bardzo lubi czekoladę i zwykle często ją jada.

Czekoladoholikiem potocznie i żartobliwie nazywa się osobę, która bardzo lubi czekoladę i zwykle często ją jada.

Antykaczyzmem nazywa się postawę sprzeciwu wobec polityki Jarosława Kaczyńskiego (a wcześniej również jego brata – Lecha Kaczyńskiego).

Cybernałóg to nałóg związany z korzystaniem z Internetu (np. nałogowe granie, nałogowe zakupy, nałogowe korzystanie z portali społecznościowych).

Smartfonistką potocznie i żartobliwie, a niekiedy ironicznie i nawet pogardliwie nazywa się kobietę, która – w opinii mówiącego – spędza czas głównie na korzystaniu ze smartfona, co odrywa ją od prawdziwego życia i może ją narazić na przykład na niebezpieczeństwo drogowe.

Smartfonistą potocznie i żartobliwie, a niekiedy nieco ironicznie, nazywa się osobę, dla której smartfon jest głównym narzędziem pozyskiwania informacji o świecie, robienia zakupów, robienia zdjęć i filmów, nawiązywania i utrzymywania kontaktów z ludźmi itd. 

1. Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, kiedy mówią chillout, mają na myśli odpoczynek.

2. Chillout to nazwa gatunku muzycznego, który służy relaksacji.

Pewex znaczy to samo co pewka.

Butomaniakiem potocznie i żartobliwie nazywa się osobę, która interesuje się butami. Butomaniak często ma cechy butoholika.

Butomaniakiem potocznie i żartobliwie nazywa się kobietę, która interesuje się butami. Butomaniaczka często ma cechy butoholiczki.

Mówimy, że ktoś połączył kropki, jeśli nagle zrozumiał jakąś sytuację lub zobaczył jej szczegóły, których wcześniej nie widział, i na tej podstawie podjął jakąś decyzję, coś przedsięwziął itp.

Yerboholiczka (albo yerbaholiczka) to potoczne i żartobliwe określenie kobiety, która lubi pić yerba mate często iw dużych ilościach.

Yerbaholiczka to inaczej yerboholiczka.

Książkoholiczny to potoczne i żartobliwe słowo, które wskazuje na związek z książkoholizmem, książkoholikiem lub książkoholiczką.

Fotoholiczka to potoczna i żartobliwa nazwa kobiety, która (zwykle amatorsko) interesuje się fotografią, lubi zdjęcia, robi ich bardzo dużo i patrzy na rzeczywistość pod kątem sposobu ukazania jej na fotografiach.

Fotoholik to potoczna i żartobliwa nazwa osoby, która (zwykle amatorsko) interesuje się fotografią, lubi zdjęcia, robi ich bardzo dużo i patrzy na rzeczywistość pod kątem sposobu ukazania jej na fotografiach.

Fotoholizm to potoczna i żartobliwa nazwa skłonności do bezustannego robienia zdjęć (zwykle amatorskich).

Psoholikiem potocznie i żartobliwie nazywa się osobę, która bardzo lubi psy.

Infoholiczka to kobieta uzależniona od pozyskiwania danych i informacji, zwłaszcza z Internetu.

Cyberholik to inaczej siecioholik.

Niektórzy ludzie bardzo potocznie mówią, że ktoś położył na coś laskę, jeśli przestał się tym zajmować, przestało być to dla niego ważne, zrezygnował z tego.

Czasami żartobliwie i ironicznie mówi się, że ktoś robił (zrobił) coś, ale się nie cieszył, jeśli ta osoba robiła (zrobiła) coś złego (coś, co powszechnie jest uznawane za złe, albo co ta osoba sama uznaje za złe, chociaż obiektywnie to takie nie jest), a potem tłumaczyła się, że inaczej nie mogła postąpić. Jeśli ktoś coś robił (zrobił), ale się nie cieszył, to po robieniu (zrobieniu) tej rzeczy kreował się na osobę niewinną (próbował się wybielić) i nie spotkały (nie spotkają) go żadne negatywne konsekwencje. Wyrażenie to może też być po prostu negatywną oceną czyjegoś złego postępowania, zwłaszcza jeśli wiemy, że ta osoba jest bezkarna. Fraza ale się nie cieszył znaczy to samo do fraza ale się nie uśmiechał.

Ludzie mówią, że ktoś coś robił (zrobił), ale się nie uśmiechał, jeśli mają na myśli to samo co wtedy, dgy mówią, że ktoś coś robił (zrobił), ale się nie cieszył.

Przytulasek znaczy to samo co przytulas.

Antykaczystą nazywa się osobę sprzeciwiającą się polityce Jarosława Kaczyńskiego.

Mianem kaczyzmu niektórzy ludzie określają rządy Jarosława Kaczyńskiego (a wcześniej również jego brata – Lecha Kaczyńskiego) lub też zbiór poglądów tego polityka.

Zimnym mailem niektórzy ludzie, najczęściej w środowisku marketingowym, potocznie nazywają niezamawiany, niepożądany kontakt mailowy z potencjalnym lub stałym klientem w celach handlowych lub reklamowych. 

Kaczystką nazywa się pogardliwie zwolenniczkę polityka Jarosława Kaczyńskiego.

Kaczystą nazywa się pogardliwie zwolennika polityka Jarosława Kaczyńskiego.

Niektórzy ludzie niechętni Platformie Obywatelskiej nazywają tę partię, potocznie i z dezaprobatą, Platfusem Obywatelskim. 

Niektórzy ludzie mówią, że ktoś włazi komuś do tyłka, jeśli ta osoba bardzo się komuś podlizuje.

1. Niektórzy ludzie niechętni rządom polityków Prawa i Sprawiedliwości potocznie i z dezaprobatą nazywają tę partię PiSuarem.

2. Niektórzy ludzie niechętni rządom polityków Prawa i Sprawiedliwości potocznie i z dezaprobatą nazywają członków tej partii i jej zwolenników PiSuarem.

Niektórzy ludzie bardzo potocznie mówią, że ktoś zrobił komuś laskę, jeśli zrobił coś tylko po to, żeby podlizać się tej osobie, żeby ta osoba była zadowolona. Osoba, która zrobiła komuś laskę, zrobiła dokładnie to, czego chciał ten ktoś.

Niektórzy ludzie bardzo potocznie mówią, że ktoś robi komuś laskę, jeśli ostentacyjnie podlizuje się tej osobie, robi dokładnie to, co ta osoba chce.

Niektórzy ludzie bardzo potocznie (wręcz wulgarnie) mianem dupoliza określają osobę, która podlizuje się komuś w wyraźny, a nawet ostentacyjny sposób. Dupoliz to inaczej lizus, dupowłaz, lachociąg  (w zn. 1).

1. Niektórzy ludzie bardzo potocznie i obrażliwie (wręcz wulgarnie), z dużą dozą złośliwości i ironii, lachociągiem nazywają osobę, która bardzo wyraźnie, wręcz ostentacyjnie, się komuś podlizuje. Lachociąg to inaczej lizus, dupoliz.

2. Mianem lachociąga określa się także wulgarnie osobę, którą się chce obrazić, bez względu na płeć czy zachowanie tej osoby.

Niektórzy potocznie mówią o kimś (zwłaszcza o mężczyźnie), że ma miękiszona, jeśli nie jest to osoba stanowcza, nieprzejednana, zdecydowana, łatwo ulega wpływom innych osób, zwłaszcza jeśli nagina zasady i wartości do dorażnych potrzeb i dla osiągnięcia korzyści. Osoba, która ma miękiszona, jest też słaba psychicznie, boi się i nie potrafi bronić swojego stanowiska.

1. Niektórzy ludzie potocznie, żartobliwie, a czasem ironicznie, mianem miękiszona określają osobę (zwłaszcza mężczyznę), która nie jest nieustępliwa, twarda, nie trzyma się jasno wyznaczonych reguł (zwłaszcza jeśli są one dla niej niewygodne). Miękiszon na przykład łatwo poddaje się w negocjacjach.

2. Mianem miękiszona określa się potocznie, pospolicie penisa mężczyzny, jeśli ten mężczyzna nie osiąga erekcji, ma krótką erekcję lub cierpi na inne jej zaburzenia.

Niektórzy mówią potocznie i ironicznie, że coś kogoś (nie) dziwiszuje, jeśli coś kogoś (nie) dziwi. Słowo jest używane zwłaszcza w odniesieniu do różnego rodzaju sytuacji w Kościele katolickim, które w ocenie mówiącego są złe lub kontrowersyjne.

Niektórzy młodzi ludzie mówią, że zshippowali jakieś osoby (najczęściej postaci fikcyjne, np. bohaterów serialu), jeśli wyobrazili sobie związek miłosny między tymi osobami. Zshippować można kogoś z kimś dla żartu, np. gdy połączy się w pary osoby czy postaci postrzegane jako niepasujące do siebie.

1. Niektórzy ludzie z ironią mówią, że ktoś dziwiszuje, jeśli udaje, że nie widzi czegoś złego albo wręcz oczernia, oskarża osoby, które to zło wskazują.

2. Ludzie, którzy dziwiszują, manipulują innymi osobami, wpływają na ich decyzję, sterują nimi. Wyraz potoczny, żartobliwy, ironiczny.

3. Ludzie, którzy dziwiszują, działają na niekorzyść jakiejś sytuacji, wprowadzają chaos. Wyraz potoczny, używany ironicznie.

Niektórzy ludzie mówią z ironią, że ktoś dziwiszuje się, jeśli się dziwi, zwłaszcza w odniesieniu do spraw (nieprawidłlowości) związanych z Kościołem katolickim. Słowa tego uzywa się również w odniesieniu do stanu polegającego na tym, że ktoś dziwi się czemuś, co jest powszechne, chociaż niewłaściwe (np. niemorlane).

Dziwiszowanie to inaczej dziwiszenie.

Niektórzy ironicznie i złośliwie mianem dziwiszenia określają zachowanie polegające na tym, że ktoś nie mówi o swoim udziale w czymś, co powszechnie uważa się za złe, bezprawne, niemoralne, ponieważ ta osoba zasłania się niepamięcią. Dziwiszenie polega na udawaniu, że nic się nie stało i wiąże się z pretensjami do innych ludzi, że pytają o rzeczy, o których dana osoba nie chce mówić. Dziwiszenie to inaczej dziwiszowanie.

Niektórzy ironicznie i złośliwie mówią, że ktoś zsasinił coś (zwykle jakieś przedsięwzięcie), jeśli pogorszył, popsuł to lub źle to wykonał (przeprowadził).

Niektórzy ludzie ironicznie i złośliwie mówią, że ktoś przesasinił (coś), gdy ktoś zniszczył coś, doprowadził do upadku tego, zrobił z tym coś złego lub przesadził w działaniach, które ocenia się negatywnie, zwłaszcza jeżeli wydał (bądź zmarnował) przy tym bardzo dużo pieniędzy.

Plot twistowy to taki, który jest związany z plot twistem.

Niektórzy ludzie mówią potocznie i ironicznie, że ktoś sasini, jeśli ta osoba niszczy, psuje jakieś duże przedsięwzięcie, zwłaszcza gdy robi to z ogromną pewnością siebie i przesadną wiarą we własne możliwości, wydając jednocześnie zbyt dużo pieniędzy.

Ciąganka to inaczej ciągacz.

Ciągaczem (a także ciąganką) nazywa się potocznie zaopatrzoną w kółka zabawkę, którą dziecko może prowadzić za sobą, ciągnąc za sznurek.

Niektórzy ludzie potocznie mówią, że coś jest żarówiasto zielone, czerwone, różowe, fioletowe itd., jeśli ta rzecz ma bardzo jaskrawy odcień tego koloru.

W środowisku sportowym, na przykład związanym z piłką nożną, masernią nazywa się specjalne pomieszczenie, w którym zawodnicy mogą korzystać z masażu wykonywanego przez masera. 

1. Górniakowanie to robienie czegoś, co robiła Edyta Górniak, zwłaszcza w sposób charakterystyczny dla niej, szczególnie jeśli te czynności oceniamy negatywnie.

2. Mianem górniakowania niektórzy ludzie ironicznie i złośliwie określają publiczne wypowiadanie się na tematy, na których się nie znamy.

Niektórzy ludzie mówią, że ktoś górniakuje, jeśli z ogromną pewnością siebie wypowiada się na tematy, na których się nie zna.

Ludzie wykonujący zawody techniczne (albo mający takie zainteresowania) mówią, że jakaś substancja jest żelkotowa, jeśli zawiera ona żelkot.

Płaskoziemca to inaczej płaskoziemiec.

Zimnym telefonem niektórzy ludzie, najczęściej w środowisku telemarketingowym, potocznie nazywają niezamawiany, często niepożądany kontakt telefoniczny z potencjalnym lub stałym klientem w celach handlowych lub reklamowych.

Ziobrowcem potocznie nazywa się członka partii Zbigniewa Ziobry lub zwolennika tego polityka.

Jako holidejowe niektórzy określają czasem potocznie to, co jest związane z wakacjami lub urlopem.

fgf

Niektórzy ludzie, zwłaszcza często wyjeżdżający za granicę (szczególnie zaś ci, którzy pracują lub pracowali w Wielkiej Brytanii), potocznie nazywają holidejem czas wolny od pracy, rzadziej czas wolny od zajęć szkolnych. Słowo holidej może się odnosić np. do święta państwowego, urlopu lub wakacji. 

Niektórzy potocznie (czasem też żartobliwie) nazywają holidejami wakacje, niekiedy też wszelkie dni wolne od pracy lub zajęć szkolnych. 

Shiperka to dziewczyna, która shipuje. Wyraz używany w języku młodzieżowym.

Shiper to osoba, która shipuje. Wyraz używany w języku młodzieżowym.

Shiping to inaczej shipowanie.

Niektórzy młodzi ludzie shippowaniem nazywają sytuację, w której ktoś wyobraża sobie związek miłosny między jakimiś osobami (najczęściej postaciami fikcyjnymi, np. bohaterami serialu) i uważa, że te osoby powinny być razem. Shippowanie to często wymyślanie takich związków dla żartu, np. łączenie w pary osób czy postaci postrzeganych jako niepasujące do siebie.

Niektórzy młodzi ludzie mówią, że shippują jakieś osoby (najczęściej postaci fikcyjne, np. bohaterów serialu), jeśli wyobrażają sobie związek miłosny między tymi osobami, uważają, że te osoby powinny być razem. Często shippuje się też kogoś z kimś dla żartu, np. wymyśla się pary osób czy postaci postrzeganych jako niepasujące do siebie.

Kontaktologiczny na przykład gabinet lub preparat to taki, który związany jest z kontaktologiem lub kontaktologią.

Skąpoobjawowcem nazywa się osobę, która przechodzi chorobę COVID-19 bez silnych objawów.

Potocznie mówimy, że coś się wykrzacza, jeśli przestaje działać, psuje się. W tym samym znaczeniu jest też używany czasownik dokonany wykrzaczyć się.

Sprankowaniem kogoś niektórzy ludzie, zwłaszcza młodzi, potocznie nazywają zrobienie tej osobie pranka.

Prankowaniem niektórzy ludzie, zwłaszcza młodzi, nazywają potocznie robienie pranka lub pranków.

Niektórzy ludzie, zwłaszcza młodzi, mówią potocznie, że ktoś kogoś sprankował, jeśli zrobił mu pranka. 

Prankster to inaczej pranker. Słowo potoczne, używane głównie przez młodzież. 

E-taca to inaczej tacomat (lub elektroniczna taca).

Wirtualna taca to internetowa forma zbierania ofiar na cele kościelne. Jeśli jakaś kancelaria parafialna udostępnia na swojej stronie internetowej wirtualną tacę, to umożliwia wiernym wpłacanie datków za pośrednictwem internetowych form płatności.

Elektroniczna taca to inaczej tacomat (lub e-taca).

Tacomat (nazywany też e-tacą lub elektroniczną tacą) to samoobsługowe urządzenie elektroniczne, umieszczane w niektórych kościołach, służące wiernym do wpłacania datków kościelnych bez użycia gotówki.

Datkomat, nazywany też ofiaromatem, rzadziej donacjomatem, to samoobsługowe urządzenie elektroniczne, które umożliwia wpłacanie datków (na cele kościelne lub charytatywne) bez użycia gotówki. Datkomaty umieszcza się w niektórych kościołach, biurach organizacji dobroczynnych, czasem też w miejscach ogólnodostępnych, takich jak dworce kolejowe.

Kucem ironicznie i lekceważąco niektórzy ludzie nazywają zwolenników Janusza Korwin-Mikkego i jego partii.

Niektórzy ludzie kucem nazywają ironicznie i z dezaprobatą młodego mężczyznę noszącego włosy związane w kucyk, zwykle miłośnika muzyki metalowej lub literatury fantasy, często studenta kierunków technicznych.

Mianem poppsychologii określa się pogardliwie popularne treści, najczęściej o charakterze poradnikowym, dotyczące m.in. ludzkich postaw i zachowań, niemające podstaw naukowych.

Piekłem kobiet środowiska lewicowe i liberalne nazywają sytuację, w której kobiety nie mogą legalnie poddawać się zabiegom przerywania ciąży.  

Zdanie: Niemiec płakał jak sprzedawał jest ironicznym komentarzem do sytuacji, w której ktoś kupił używany samochód, jednak ten okazał się bardzo złej jakości.     

Medykiem potocznie nazywa się pracownika służby zdrowia, szczególnie takiego, który ma do czynienia z pacjentami.

Jako zafochaną (a także ofochaną) potocznie i z odcieniem dezaprobaty określa się osobę, która się obraziła, jest z czegoś niezadowolona i bardzo wyraźnie to okazuje.

Jako ofochaną (a także zafochaną) potocznie i z odcieniem dezaprobaty określa się osobę, która się obraziła, jest z czegoś niezadowolona i bardzo wyraźnie to okazuje.

Fochaniem się (a także fochowaniem się oraz fochowaniem) określa się potocznie i z odcieniem dezaprobaty czyjeś zachowanie polegające na okazywaniu, że jest się niezadowolonym i obrażonym.

Fochowanie to inaczej fochowanie się (oraz fochanie się).

Fochowaniem się (a także fochowaniem i fochaniem się) określa się potocznie i z odcieniem dezaprobaty czyjeś zachowanie polegające na okazywaniu, że jest się niezadowolonym i obrażonym.

Jako foszastą (a także fosiastą) określa się potocznie i z dezaprobatą osobę, która często się obraża, okazuje swoje niezadowolenie i którą trudno zadowolić. 

Fochować to to samo co fochować się. 

Kontaktologia to dziedzina nauk medycznych z pogranicza okulistyki i optyki zajmująca się doborem i aplikacją soczewek kontaktowych.

Mówimy potocznie i  z odcieniem dezaprobaty, że ktoś się fochnął (lub strzelił focha), jeśli okazał w nieco przesadzony sposób, że jest na kogoś obrażony i z czegoś niezadowolony.

Deweloperozą nazywa się potocznie zjawisko budowania deweloperskich osiedli mieszkaniowych bez poszanowania dla historii terenu lub jego krajobrazu. Słowo używane z dezaprobatą.

Patron jakiejś insytucji, jakiegoś twórcy, przedsięwzięcia itd. to osoba, która wpiera je finasnowo, wpłacając stale i regularnie (np. co miesiąc) określoną kwotę na ich rzecz.  

W sytuacji, w której wymagane jest podjęcie jakiegoś działania stanowiącego kontynuację prowadzonych rozmów, dyskusji itd., niektórzy (szczególnie ludzie pracujący w korporacjach) mówią: wracam z poprawkami, wracamy z ceną,  z potwierdzonym terminem spotkania itd., by dać do zrozumienia, że ponownie z kimś nawiązują lub nawiążą kontakt (np. telefoniczny lub mejlowy) i komunikują lub zakomunikują o efektach podjętego działania (np. przedstawiają lub przedstawią poprawiony dokument, informują lub poinformują o cenie produktu, o uzgodnionym terminie spotkania) lub będą kontynuowali wcześniejsze czynności. W tym samym znaczeniu używany jest też czasownik dokonany wrócić.

W sytuacji, w której wymagane jest podjęcie jakiegoś działania stanowiącego kontynuację prowadzonych rozmów, dyskusji itd., niektórzy (szczególnie ludzie pracujący w korporacjach) mówią: wrócę z poprawkami, wrócimy z ceną, z potwierdzonym terminem spotkania itd., by dać do zrozumienia, że ponownie z kimś nawiążą kontakt (np. telefoniczny lub mejlowy) i zakomunikują o efektach podjętego działania (np. przedstawią poprawiony dokument, poinformują o cenie produktu, o uzgodnionym terminie spotkania) lub będą kontynuowali wcześniejsze czynności.  W tym samym znaczeniu i w tej samej funkcji jest używany też czasownik niedokonany wracać.

Ludzie, którym bliska jest problematyka autyzmu, asem nazywają potocznie osobę mającą cechy autystyczne, szczególnie osobę z zespołem Aspergera. Tę ostatnią określa się też mianem aspergerowca. 

Aseksualny to inaczej aseksualista, czyli osoba aseksualna, nieodczuwająca pociągu seksualnego.

Jako aseksualną określa się osobę, która nie odczuwa pociągu seksualnego, która nie ma potrzeb seksualnych.

Aseksualność to inaczej aseksualizm.

Taki jest koszt demokracji to fraza, której (w państwie o ustroju demokratycznym) przedstawiciele władzy lub ich zwolennicy używają, by usprawiedliwić własne lub czyjeś działania naruszające prawo,  nieproporcjonalnie duże wydatki na prowadzone działania itd.  Fraza ta jest odbierana jako wyraz lekceważenia prawa i procedur demokratycznych.

Taki jest koszt demokracji to fraza wyrażająca przekonanie o tym, że władza wybrana demokratycznie jest bezkarna. Frazy tej czasami używa się ze zrezygnowaniem lub z irytacją.

Taki jest koszt demokracji to fraza wyrażająca przekonanie o konieczności podporządkowania się konsekwencjom działania praw demokratycznych (np. przegłosowywania projektów działań większością głosów), nawet jeśli te nie odzwierciedlają one opinii i wyborów mówiącego i nawet jeśli nie gwarantują najlepszego – w przekonaniu mówiącego – rozwiązania trudnej sytuacji.

Sasinada to inaczej Sasinalia, pocztyliada.

Sasinalia to ironiczna i prześmiewcza nazwa wyborów kopertowych, w publicystyce i w rozmowach prywatnych używana przez niektórych ludzi niechętnych decyzjom rządu tworzonego przede wszystkim przez polityków Prawa i Sprawiedliwości. Sasinalia to inaczej sasinada, pocztyliada.

Pocztyliada to ironiczna nazwa wyborów kopertowych, w publicystyce i w rozmowach prywatnych używana przez niektórych ludzi niechętnych decyzjom rządu tworzonego przede wszystkim przez polityków Prawa i Sprawiedliwości. Pocztyliada to inaczej Sasinalia, sasinada.

Wybory kopertowe to publicystyczna nazwa głosowania korespondencyjnego, które z powodu pandemii COVID-19 miało – decyzją władz państwowych – zastąpić głosowanie bezpośrednie (rozumiane jako osobiste głosowanie w lokalach wyborczych) w wyborach prezydenckich 10 maja 2020 r.

Środingiem nazywa się potocznie środę traktowaną jako dzień, którego zakończenie można spędzić w sposób rozrywkowy, by odprężyć się w połowie tygodnia pracy. 

Dziaderski to potoczne słowo, które wskazuje na związek z dziadersem, dziaderką lub dziaderstwem I.

Dziaderstwo to potoczne i pogardliwe słowo nazywające bycie dziadersem.

1. Dziadersem potocznie i żartobliwie nazywa się człowieka, głównie mężczyznę, którego zachowanie, poglądy, gusta i sposób bycia są odbierane przez mówiącego jako przestarzałe lub wręcz anachroniczne i który (w opinii mówiącego) nie jest w stanie sprostać nowoczesnej rzeczywistości społecznej.  

2. Dziadersem potocznie, niechętnie i obraźliwie nazywa się mężczyznę zajmującego uprzywilejowaną pozycję społeczną i wykorzystującego to do umacniania swego wizerunku. Dziaders często wykorzystuje w tym celu swoich podwładnych lub osoby w jakiś sposób zależne od niego i na różne sposoby je wykorzystuje, upokarza itp.

3. Dziadersem potocznie i obraźliwie nazywa się osobę, zwłaszcza mężczyznę (niezależnie od tego, w jakim jest wieku), który protekcjonalnie odnosi się do kobiet (i w taki sposób o nich myśli), przekonanego o własnych racjach.

Liść to inaczej uderzenie z liścia, plaskacz.

Ktoś na (lekkim, niezłym, wielkim, totalnym itp.) wkurwie to ktoś bardzo zdenerwowany, zniecierpliwiony, a nawet sfrustrowany i okazujący to. Związek frazeologiczny oceniany jako wulgarny. W zdaniu używany jak przymiotnik.

Plaskacz to uderzenie kogoś wnętrzem otwartej dłoni w twarz. Plaskacz to też inaczej liść, uderzenie z liścia.

Jeśli ktoś jest albo robi coś na (lekkim, wielkim, niezłym itd.) wkurwie, to zachowuje się w sposób świadczący o tym, że przeżywa wielkie wzburzenie, gniew lub frustrację i irytację. Frazeologizm oceniany jako wulgarny. Używa się go w zdaniu jak przysłówka. 

Wkurw to wulgarne słowo nazywające wściekłość i gniew, a często także frustrację.

Bezobjawowcem nazywa się osobę, która przechodzi chorobę COVID-19 bez typowych dla niej objawów.

Jeśli ktoś się zweganizował, to stał się weganinem lub w jakiejś mierze przyswoił sobie wegański styl życia, na przykład przestał jeść produkty pochodzenia zwierzęcego albo ograniczył ich jedzenie. Słowo używane szczególnie przez wegan lub przez osoby interesujące się weganizmem.

Jeśli ktoś się weganizuje, to staje się weganinem lub coraz bardziej przyswaja sobie wegański styl życia; rezygnuje z jedzenia produktów pochodzenia zwierzęcego albo je takie produkty coraz rzadziej. Słowo używane szczególnie przez wegan lub przez osoby interesujące się weganizmem.

Antycovidowiec to osoba negująca istnienie pandemii COVID-19. Osobę taką nazywa się też koronasceptykiem.

Ludzie negujący istnienie pandemii koronawirusa kagańcem nazywają z silną dezaprobatą maseczkę ochronną.

Ludzie wątpiący w istnienie pandemii COVID-19 nazywają z dezaprobatą covidianami tych, którzy uważają, że należy się obawiać wirusa.

Zob. dogsitter.

Zob. dogsitter.

Wyprowadzacz psów to inaczej dogwalker.

Zob. dogwalker.

Dogwalker to osoba, która zarobkowo zajmuje się wyprowadzaniem psów. Niektórzy nazywają ją też wyprowadzaczem psów.

Nerkownik to inaczej nernik.

Jagielnik to ciasto z kaszy jaglanej, które wyglądem i konsystencją przypomina sernik. Jagielniki są szczególnie popularne w kuchni wegańskiej, przygotowuje się je wówczas bez dodatku mleka.

Bezsernik to wegańskie ciasto przyrządzane jako odpowiednik sernika. Ser zastępuje się w bezserniku na przykład orzechami nerkowca, kaszą jaglaną lub tofu.

Seleryba to wegańska potrawa z selera i jadalnych wodorostów (nori), smakiem oraz wyglądem imitująca smażoną rybę.

Zob. fleksitariański.

Fleksitariański to dotyczący fleksitarianizmu lub fleksitarianina.

Jeśli ktoś fanfikuje, to pisze opowiadania fan fiction. Określenie środowiskowe. 

Fanfikciarz to inaczej fanfikowiec. Określenie środowiskowe.

Fik znaczy to samo co fan fiction w zn. 1. Określenie środowiskowe.

Niektórzy ludzie w pewnych typach tekstów, zwłaszcza związanych z medycyną estetyczną i kosmetologią, mianem anti-ageingu określają ogół działań i zabiegów wiążących się z zachowaniem młodości, przeciwdziałaniem starzeniu się człowieka; wiele z tych działań i zabiegów dotyczy przeciwdziałania procesom starzenia się skóry.

Antystarzeniowy to inaczej przeciwstarzeniowy.

Zob. fanfikowy.

Zob. fanfik.

Zob. fan fiction.

1. Fan fiction to amatorskie opowiadania napisane na podstawie oryginalnego dzieła (np. książki lub filmu) przez jego miłośników. Mogą być one kontynuacją danego utworu, mogą też przedstawiać alternatywny przebieg zdarzeń lub rozwijać jakiś wątek. Do fan fiction zalicza się także opowiadania o znanych osobach, np. aktorach czy twórcach muzycznych, tworzone przez wielbicieli tych osób.

2. Fan fiction to również rodzaj twórczości, polegającej na pisaniu takich opowiadań.

Kosmetyki, zabiegi, różnego typu działania medyczne (także samą medycynę) itp. (zwłaszcza w kosmetologii, medycynie estetycznej i reklamach produktów kosmetycznych) nazywa się przeciwstarzeniowymi jeśli pomagają one utrzymać młody wygląd skóry i zapobiegają jej starzeniu się.

aaa

Niektórzy ludzie w tekstach pewnego typu, zwłaszcza w publicystyce, bronkobusem nazywali potocznie autobus, którym w czasie swojej kampanii prezydenckiej w 2010 i 2015 r. przemieszczał się po Polsce Bronisław Komorowski wraz z częścią swojego sztabu wyborczego. Rzadziej bronkobusami podróżowani inni politycy popierający Bronisława Komorowskiego jako kandydata na prezydenta.

Niektórzy ludzie mówią, zwłaszcza w języku potocznym, że ktoś coś zahofmanił, jeśli ta osoba przywłaszczyła sobie coś, ukradła to. Osoby, które coś zahofmaniły, najczęściej przywłaszczyły sobie publiczne pieniądze, wzbogaciły się lub chciały się wzbogacić w ten właśnie sposób.

Niektórzy ludzie w pewnych typach tekstów, zwłaszcza w języku potocznym, hofmaniarstwem szyderczo, złośliwie lub ironicznie nazywają nieuczciwą praktykę polegającą na zdobywaniu pieniędzy w ten sposób, że zawyża się koszty wyjazdów służbowych lub dostaje się pieniądze na wyjazdy służbowe, których w zasadzie się nie odbyło. Niektórzy używają słowa hofmaniarstwo na określenie praktyk związanych z nieuczciwym zdobywaniem pieniędzy (np. w wyniku oszustw).

Niektórzy ludzie w niektórych typach tekstów, zwłaszcza w języku potocznym i publicystyce, z pewną dozą ironii i złośliwości mianem hofmanienia określają praktykę polegającą na zarabianiu na dietach i ryczałtach za wyjazdy służbowe, które się nieuczciwie rozlicza (np. podając, że trwały dłużej, wymagały większych kosztów niż w rzeczywistości). Niektórzy używają tego wyrazu na określenie oszukiwania, krętactwa, mataczenia w ogóle, niekoniecznie związanego z wyjazdami służbowymi.

Wyrażenie madryckie trio ma takie samo znaczenie jak madrycka trójka i jest w ten sam sposób używane.

Ciężarówką niektórzy nazywają żartobliwie kobietę, która jest w ciąży. Słowo używane zwłaszcza na forach internetowych przeznaczonych dla kobiet ciężarnych.

Niektórzy ludzie w pewnych typach przekazu, zwłaszcza w publicystyce, mianem madryckiej trójki złośliwie i ironicznie określają ówczesnych polityków partii Prawo i Sprawiedliwość związanych z aferą madrycką (Adama Hofmana, Mariusza Antoniego Kamińskiego i Adama Rogackiego). Madrycka trójka jest inaczej określana także jako madryckie trio.

Niektórzy ludzie w pewnych typach wypowiedzi, zwłaszcza w publicystyce, mianem afery madryckiej określają wydarzenia związane z podróżą służbową do Madrytu na przełomie października i listopada 2014 r. trzech ówczesnych posłów partii Prawo i Sprawiedliwość oraz burzę medialną wokół tych wydarzeń: część mediów informowała wówczas o nieprawidłowościach w organizacji tego wyjazdu (media donosiły np., że posłowie zadeklarowali, iż pojadą prywatnymi samochodami, a polecieli tanimi liniami lotniczymi, podali niewłaściwą liczbę dni pobytu w podróży służbowej, w podróży towarzyszyły im żony, które – według doniesień – wywołały awanturę na pokładzie samolotu).

W czasie wyborów prezydenckich w 2015 r. i 2020 r. mianem dudabusu określano (zwłaszcza w pewnych odmianach języka, przede wszystkim w publicystyce) autobus, którym Andrzej Duda (wraz z częścią sztabu wyborczego) podróżował w celach promocyjnych podczas kampanii prezydenckiej . Dudabusami nazywano także inne autobusy, zwykle ze zdjęciem Andrzeja Dudy, jego imieniem i nazwiskiem oraz napisem Dudabus , którymi podróżowali inni politycy prowadzący lub wspierający kampanię Andrzeja Dudy.

Niektórzy ludzie w pewnych typach przekazu, zwłaszcza w publicystyce, mianem trzaskobusu określali autobus, którym w wyborach prezydenckich 2020 r. przemieszczał się po Polsce Rafał Trzaskowski, kandydat na prezydenta z ramienia Koalicji Obywatelskiej, wraz z częścią swojego sztabu wyborczego. Niekiedy trzaskobusami określano także autobusy, z których w czasie kampanii korzystali inni politycy w celu promowania tego kandydata.

Niektórzy ludzie w pewnych typach przekazu, zwłaszcza w publicystyce, mianem jarkobusów określali autobusy, którymi (zwłaszcza w czasie wyborów parlamentarnych w 2011 r. i 2015 r. i prezydenckich w 2010 r.) poruszał się po Polsce Jarosław Kaczyński, przywódca partii Prawo i Sprawiedliwość, wraz ze swoim sztabem wyborczym (a precyzyjniej – niektórymi jego przedstawicielami). Niekiedy jakobusami poruszali się politycy wspierający Jarosława Kaczyńskiego jako kandydata na prezydenta lub premiera RP, a nie sam Jarosław Kaczyński.

Niektórzy ludzie, zwłaszcza młodzi, mówią żartobliwie, że jest sztosik, kiedy chcą podkreślić, że jest doskonale, wspaniale, bardzo dobrze. Wyraz znaczy właściwie to samo co sztos.

Niektórzy ludzie, zwłaszcza młodzi, żartobliwie nazywają coś sztosik, jeśli chcą podkreślić, że jest to coś wspaniałego, do czego mają bardzo pozytywny stosunek. Wyraz oznacza w zasadzie to samo co sztos.

Niektórzy ludzie, zwłaszcza młodzi, mówią żartobliwie, że coś jest sztosik, kiedy chcą  wyrazić swoją bardzo pozytywną opinię o czymś, podkreślić, że jest dobre lub wspaniałe. Wyraz znaczy w zasadzie to samo co sztos.

Mówimy żartobliwie i nieco ironicznie taka (jest) sytuacja wówczas, gdy chcemy podkreślić, że nie podoba nam się sytuacja, w której się znaleźliśmy (lub znalazł się ktoś inny), lub problem, z którym musimy się zmierzyć (lub ktoś musi się zmierzyć), ale niczego nie możemy z tym zrobić, nie zależy to od nas, chociaż chcielibyśmy, żeby to się zmieniło.

Mówimy potocznie, często z pewną irytacją, ale też i z rozbawieniem sorry, taki mamy klimat, kiedy chcemy powiedzieć, że – chociaż jakaś sprawa powinna zostać załatwiona, pewien problem powinien zostać rozwiązany – osoby odpowiedzialne za tę sprawę (czy problem) niczego nie zrobiły, zasłaniąjc się przyczynami lub przeszkodami, które uznajemy za pozorne, nietłumaczące braku działań ze strony tych osób. Związku tego używamy bardzo często także wówczas, gdy chcemy podkreślić, że nie zgadzamy się z jakąś sytuacją, że jest ona zła, przeszkadza nam, ale po prostu taka jest, nikt nie chce (lub nie może) niczego zrobić, żeby ją poprawić.

Niektórzy ludzie, szczególnie ze środowisk lewicowych, projektariuszem nazywają ironicznie osobę pracującą w sytemie projektowym, na prekaryjnych warunkach zatrudnienia.

Zob. preppering.

Prepping to zdobywanie wiedzy i umiejętności, które pomagają przygotować się do przetrwania nietypowych, zagrażających życiu lub bezpieczeństwu sytuacji, takich jak epidemia, wojna czy klęski żywiołowe.

Zob. prepperstwo.

Preperstwo to inaczej prepping.

Zob. prepping.

Preppering to inaczej prepping.

Zob. prepperski.

Zob. prepper.

Prepper to inaczej preppers.

Zob. preppers.

Ludzie negujący istnienie pandemii koronawirusa nazywają ją plandemią, chcąc podkreślić, że informacje o niej są rozpowszechniane w wyniku działań światowego spisku i mają na celu jedynie wywołanie wśród ludzi strachu, co z kolei ma się przyczynić do zwiększenia zysków koncernów, głównie farmaceutycznych.

Zob. roll-up.

Zob. hip-hopolowy.

Zob. hip-hopolowy.

Zob. hip-hopolowiec.

Zob. hip-hopolowiec.

Zob. hip-hopolo.

Zob. hip-hopolo.

Prepperski to taki, który dotyczy preppersa.

Hip-hopolowy to taki, który dotyczy muzyki hip-hopolo.

Hiphopolowiec to wykonawca muzyki hip-hopolo.

Śnieżynka to inaczej płatek śniegu.

Płatkiem śniegu nazywa się, głównie w publicystyce społecznej, przedstawiciela generacji urodzonej pod koniec lat 90. XX wieku,  niezaradnego życiowo i nadwrażliwego, a jednocześnie przekonanego o swojej wyjątkowości.  

Niektórzy mówią wulgarnie, że mają na coś wyjebane, jeśli się tym nie interesują, nie zależy im na tym. 

Słowem workation ludzie, najczęściej ci pracujący zdalnie, nazywają wyjazd będący połączeniem pracy i wakacji.

Poważką nazywa się potocznie muzykę poważną.

Niektórzy używają potocznie słowa poważka, żeby podkreślić ważność lub prawdziwość swoich słów albo żeby złagodzić żartobliwy ton swojej wypowiedzi.

Niektórzy ludzie, nieprzychylni partii rządzącej Prawo i Sprawiedliwość, mówią o potrzebie depisyzacji państwa, czyli o odsunięciu PiS od władzy lub o przywróceniu praworządności po zakończeniu rządów PiS.

Bicek to potoczna nazwa bicepsa.

Zob. grobing.

Zasadą suwaka nazywa się czasem zasadę nakazującą jazdę na suwak.

Mówimy, że ktoś jeździ na suwak, jeśli stosuje zasadę jazdy na suwak.

Klęcznik to inaczej klękosiad.

1. Czasami potocznie mówimy (a częściej piszemy) jeśli (jeżeli) ktoś, coś wówczas, gdy sugerujemy, że jeśli jakaś osoba chciałaby coś zrobić bądź osiągnąć, to my możemy (lub ktoś inny może) jej w tym pomóc lub to ułatwić. Jednak w danej sytuacji nie chcemy albo nie możemy ujawniać, jaka miałaby to być czynność (bądź też chcemy wypowiedzieć się potocznie, bardzo skrótowo, ponieważ wiemy, że nasi odbiorcy i tak nas zrozumieją).

2. Czasami mówimy (a częściej piszemy) potocznie jeśli (jeżeli) ktoś, coś, gdy oczekujemy pomocy w sprawie, o której piszemy.

Czasami potocznie (niekiedy także ironicznie) mówimy (lub raczej piszemy, zwłaszcza w postach w internecie) ktoś, coś?, żeby zapytać osoby, które mają dostęp do naszego posta, czy któraś z nich ma jakiś pomysł, może jakoś pomóc, żeby rozwiązać nasz problem.

Niektórzy przedstawiciele środowiska naukowego mianem impaktozy określają z dezaprobatą pewną praktykę (czy też zjawisko) polegającą na tym, że część naukowców jest nastawiona jedynie na publikowanie artykułów w czasopismach z wysokim czynnikiem Impact Factor (w tzw. czasopismach wysoko punktowanych), ponieważ ma to być dowód  wysokiej pozycji zawodowej tych naukowców, a także wysokiego poziomu ich badań.

W środowisku naukowym mianem cytozy niektórzy z dezaprobatą określają dążenie pewnych przedstawicieli tego środowiska do osiągnięcia jak najwyższego współczynnika cytowań, który miałby być jednym z ważniejszych kryteriów decydujących o pozycji zawodowej naukowca i randze jego pracy. Z cytozą wiążą się pewnie praktyki i sposoby postępowania (oceniane zwykle jako nieuczciwe), np. pisanie tylko takich tekstów, które mają sznasę być jak najczęściej cytowane, cytowanie przede wszystkim tych naukowców, którzy także nas cytują itp.

Niektórzy ludzie potocznie mówią, że ktoś lub coś nie ma startu do kogoś lub czegoś, jeżeli ktoś lub coś jest dużo gorszy (gorsze) od kogoś lub czegoś, nie umywa się do kogoś lub czegoś.

Część ludzi, zwłaszcza takich, którzy lubią i co najmniej od czasu do czasu oglądają Szkło kontaktowe (program stacji TVN24), jako szkiełkowiczkę określą kobietę, która nie tylko regularnie ogląda ten program, lecz także jest jego fanką. Typowa szkiełkowiczka to wielbicielka Szkła kontaktowego i prowadzących program, zwłaszcza jeśli aktywnie w nim uczestniczy (np. telefonuje w czasie jego trwania, wysyła SMS-y), widuje się z innymi osobami go oglądającymi (np. na specjalnie organizowanych w tym celu spotkaniach).

Część ludzi, zwłaszcza takich, którzy lubią i co najmniej od czasu do czasu oglądają Szkło kontaktowe (program stacji TVN24), mianem szkiełkowiczów określają ludzi, którzy nie tylko regularnie oglądają ten program, lecz także są jego fanami. Typowy szkiełkowicz to wielbiciel Szkła kontaktowego, zwłaszcza jeśli aktywnie uczestniczy w programie (np. telefonuje w czasie jego trwania, wysyła SMS-y), widuje się z innymi osobami go oglądającymi (np. na specjalnie organizowanych w tym celu spotkaniach).

Wsiurą niektórzy nazywają – potocznie i obraźliwie – kobietę (dziewczynę) zachowująca się w sposób uznany za niewłaściwy, przynoszący wstyd. Zachowanie i wygląd wsiury są skutkiem braku ogłady i wychowania. Wsiura ma cechy, które ją ośmieszają, np. ubiera się w złym stylu, otacza się przedmiotami niskiej jakości (ma takie przedmioty). Zachowanie, strój, przedmioty należące do wsiury są stereotypowo kojarzone z wsią. Wsiura sama może także pochodzić ze wsi. Wsiura to inaczej wieśniara.

Korytarz ratunkowy to inaczej korytarz życia.  

Korytarz życia to przestrzeń dla pojazdu ratowniczego utworzona na drodze przez jadące po niej samochody, umożliwiająca mu szybsze, niż gdyby miał się on poruszać w takim tempie jak inni użytkownicy drogi, dotarcie do celu.

Wsiurem niektórzy nazywają potocznie, obraźliwie osobę zachowująca się w sposób uznany za niewłaściwy, przynoszący wstyd, w sposób wynikający z braku ogłady, wychowania. Wsiur zwykle ma cechy, które go ośmieszają, np. ubiera się w złym stylu, otacza się przedmiotami niskiej jakości (ma takie przedmioty). Zachowanie, strój, przedmioty należące do takiej osoby są stereotypowo kojarzone z wsią, osobami pochodzącymi ze wsi.

1. Badziewiarą potocznie i lekceważąco nazywa się kobietę, która otacza się niepotrzebnymi przedmiotami niskiej jakości, gromadzi takie przedmioty, nie potrafi niczego wyrzucić, ponieważ uważa, że w przyszłości wszystko może się (jej lub komuś) przydać.

2. Badziewiarą lekceważąco i obraźliwie nazywa się kobietę, która wykonuje bardzo niestarannie jakąś pracę, ale stara się uzyskać możliwie najwięcej pieniędzy z tego zajęcia. 

3. Niektórzy mianem badziewiary potocznie i lekceważąco określają kobietę (dziewczynę) ich zdaniem ubierającą się w stroje niskiej jakości i/lub zachowującą się w sposób ją ośmieszący.

4. Badziewiarą potocznie nazywa się niekiedy kobietę (dziewczynę), którą po prostu chce się obrazić – bez względu na jej postępowanie czy cechy.

Coś określa się potocznie, lekceważąco jako badziewiarskie wówczas, gdy uważa się to za coś złej jakości, a także: coś mało estetycznego, źle funkcjonującego, tandetnego czy głupiego.

Rajdownia to warsztat wyspecjalizowany w obsłudze pojazdów (samochodów, motocykli itd.) biorących udział w rajdach. Słowo środowiskowe.

Wymazywanie to rzeczownik od czasownika wymazywać.

Wymazanie to rzeczownik od wymazać.

W środowisku urzędników i polityków mówi się, że ktoś wymazał kogoś, jeśli pobrał tej osobie wymaz.

Krąg w zbożu to inaczej krąg zbożowy.

Krąg zbożowy to wzór geometryczny na polu uprawnym utworzony w wyniku zgniecenia lub wycięcia rosnących na nim roślin.

1. Badziewiarzem lekceważąco nazywa się osobę, która otacza się niepotrzebnymi przedmiotami niskiej jakości, gromadzi takie przedmioty, nie potrafi niczego wyrzucić, ponieważ uważa, że w przyszłości wszystko może się przydać.

2. Badziewiarzem lekceważąco i obraźliwie nazywa się osobę, która wykonuje bardzo niestarannie jakąś pracę, ale stara się uzyskać możliwie najwięcej pieniędzy z tego zajęcia. Postępuje tak zwykle dlatego, że nie ma pieniędzy (i chęci) na przyzwoite (rzetelne, porządne) wykonywanie jakiejś czynności. Badziewiarz niekiedy oszukuje innych ludzi, stara się ich naciągnąć.

3. Badziewiarzem potocznie nazywa się niekiedy kogoś, kogo po prostu chce się obrazić – bez względu na postępowanie czy cechy tej osoby.

Rzeczownik eluwina to w języku młodzieżowym odpowiednik słów powitanie, przywitanie albo pożegnanie kogoś, powiedzenie komuś cześć. Wyraz ten jest uzywany przez niektórych młodych ludzi, bardzo często żartobliwie bądź ironicznie.

Niektórzy młodzi ludzie mówią eluwina, jeśli chcą powitać lub pożegnać kogoś, zwykle przedstawicieli swojego środowiska. Pokazują tym, że są swobodni, wyluzowani i na czasie. Powitania eluwina często używa się nieco ironicznie.

Mianem alternatywki młodzież określa dziewczynę, która zwraca uwagę swoim nietypowym strojem, wyglądem, makijażem, a także zainteresowaniami różniącymi się od typowych zainteresowań większości jej równieśników. Alternatywka jest osobą lubiącą alternatywny wygląd, muzykę i literaturę. Częstymi znakami rozpoznawczymi alternatywki są ufarbowane nietypowo włosy, mocny makijaż (z dominacją koloru czarnego) czy czarny strój. Niektórzy uważają alternatywki za wyniosłe i nieprzystępne, inni – za niezależne ponadprzeciętnie inteligentne.

Sieć Lidl nazwała wielokrotką torbę wielokrotnego użytku na zakupy wykonaną w większości z surowców pochodzących z recyklingu i całkowicie biodegradowalną; jej używanie ma przyczynić się do zmniejszenia zużycia plastiku. Niektórzy wielokrotkami nazywają biodegradowalne torby na zakupy, które mogą być wykorzystywane wiele razy (niekoniecznie te wprowadzone przez sklepy Lidla).

«inaczej: wyścig słoni»

Sytuację na drodze (zwykle szybkiego ruchu lub autostradzie) kierowcy (zwłaszcza samochodów osobowych) nazywają wyścigiem słoni (lub wyścigami słoni), jeśli biorą w niej udział dwa duże samochody ciężarowe (przede wszystkim TIR-y), a kierowca jednego z nich usiłuje wyprzedzić drugi, chociaż jedzie niewiele szybciej (dodatkowo: wyprzedzany kierowca nie zwalnia, ponieważ nie chce dać się wyprzedzić). W związku z tym przez długi czas obydwie ciężarówki jadą równolegle, zajmują dwa pasy ruchy, a inni kierowcy nie mogą ich wyprzedzić (lub mogą zrobić to z trudem), więc muszą poruszać się dość wolno za nimi. Wyścigi słoni powodują irytację innych użytkowników drogi.

Koło to inaczej kolos.

Kolos to studencka, żartobliwa nazwa kolokwium - sprawdzianu na uczelni.

Kolo to inaczej kolos.

Diajłaj to samodzielne wykonywanie lub naprawianie różnych przedmiotów, nierzadko z wykorzystaniem zużytych  materiałów, często na podstawie filmów instruktażowych dostępnych w internecie.

Ambasadorką marki lub ambasadorką jakiegoś produktu nazywa się kobietę, dziewczynę (często popularną), która reprezentuje jakąś markę, dba o jej wizerunek i zachwala ją lub jej produkty,  na przykład w mediach społecznościowych czy w kampaniach reklamowych. 

Ambasadorem marki lub ambasadorem jakiegoś produktu nazywa się osobę (często popularną), która reprezentuje jakąś markę, dba o jej wizerunek i zachwala ją lub jej produkty,  na przykład w mediach społecznościowych czy w kampaniach reklamowych. 

Ofiarą mody niektórzy nazywają kogoś, kto nieudolnie naśladuje styl ubierania się znanych osób. Wyrażenie potoczne, używane z lekceważeniem.

Monokini to jednoczęściowy damski strój kąpielowy, który jest po obu stronach mocno wycięty w talii i eksponuje sylwetkę.

1. Zerówkami nazywa się soczewki optyczne, które mają zerową moc, więc nie korygują wady wzroku. Zerówki używane są na przykład ze względów estetycznych lub pełnią funkcję ochronną.

2. Zerówkami możemy też nazwać okulary mające takie soczewki.

Rozpraszaczem nazywa się coś, co rozprasza uwagę i nie pozwala się skupić na wykonywanej czynności.

Dystraktor to inaczej rozpraszacz.

Roll-up to stojak reklamowy, składający się z rozwijanej planszy i mechanizmu mocującego.

Rajderem nazywa się potocznie osobę, która nielegalnie przyłącza się do spotkania (np. lekcji) przeprowadzanego on-line i zakłóca jego przebieg.

Rajdowanie to rzeczownik od czasownika rajdować.

Mówimy potocznie, że ktoś rajduje spotkanie (np. lekcję) przeprowadzane on-line, jeśli nie będąc jego oficjalnym uczestnikiem, bierze w nim udział po to, żeby je zakłócać.

Rajdem na spotkanie (np. lekcję) przeprowadzane on-line nazywa się potocznie nielegalne przyłączenie się do niego i zakłócanie jego przebiegu.

Zwłokowcem nazywa się w środowisku policyjnym psa wyszkolonego do poszukiwania zwłok. 

W środowisku urzędników i polityków mówi się, że ktoś wymazuje kogoś, jeśli pobiera tej osobie wymaz.

1) Mówimy: szczęście, bieda, młodość, strach itd. to stan umysłu, gdy uważamy, że o tym, czy ktoś jest szczęśliwy, biedny, młody itd., odczuwa strach lub inne uczucia, decyduje jego wewnętrzne odczuwanie tych stanów.

2) Wyrażenie to stan umysłu łączymy też z nazwami miejsc (miast, krajów itp.), by dać do zrozumienia, że mają one szczególną atmosferę, która sprawia, że ludzie się w nich czują szczególnie dobrze.

3) O jakichś ludziach mówi się z dezaprobatą: to stan umysłu, żeby podkreślić, że ich nie rozumiemy i nie akceptujemy ich sposobu myślenia.

Ludzie, którzy kochają zwierzęta domowe, mówią, że pies, kot itd., odszedł na tęczowy most lub za tęczowy most, jeśli umarł.

 pot. «taśmami nazywa się, głównie w publicystyce politycznej, upublicznione nagrania (audio lub wideo) pochodzące z podsłuchu, ujawniające treści kompromitujące kogoś (zwykle nagraną osobę)» 

środ. «autostradą do czegoś (np. do miejsca, w którym mają się odbyć ważne rozgrywki sportowe, lub do kolejnego etapu rozgrywek) zawodnicy i komentatorzy sportowi nazywają sytuację, która czyni bardzo prawdopodobnym udział jakiejś drużyny czy jakiegoś zawodnika w tych rozgrywkach»

Snajperem nazywa się w środowisku sportowym zawodnika zdobywającego wiele bramek w grach zespołowych, takich jak piłka nożna czy piłka ręczna.

W środowisku kosmetycznym pedi to potoczna i często żartobliwa nazwa na pedicure. 

W środowisku kosmetycznym mani to potoczna i często żartobliwa nazwa na manicure. 

Ludzie głusi oraz ci, którzy interesują się ich sprawami, nazywają słyszakiem osobę słyszącą, posługującą się językiem polskim, nie zaś językiem migowym.  

Parownica to urządzenie elektryczne służące do prasowania ubrań za pomocą sprężonej pary wodnej. 

Czyjąś córkową ludzie nazywają żonę lub partnerkę życiową córki tej osoby.

okresowe zawieszenie spłaty rat kredytu

1. Żywieniówką określa się potocznie szkołę gastronomiczną.

2. Żywieniówką określa się potocznie gastronomię, także ogół ludzi zajmujących się żywieniem (jako działalnościa praktyczną) i ich działania.

 Jako truskawkowy zaciąg określa się pogardliwie w środowisku piłkarskim  piłkarzy, którzy zostali kupieni za duże kwoty, a ostatecznie okazali się za słabi na grę w danym klubie.

Jako agrowpierdol określa się potocznie kompromitującą porażkę klubu z Ekstraklasy z drużyną z małego miasteczka grającą w niższej lidze. 

pot. silna niechęć do obcowania z ludźmi

Potocznie mówimy, że coś się wykrzaczyło, jeśli przestało działać, zepsuło się. W tym samym znaczeniu używany jest też czasownik niedokonany wykrzaczać się.

Łamiącą wiadomością potocznie i żartobliwie nazywa się wiadomość z ostatniej chwili.

Tujozą nazywa się potocznie, z dezaprobatą, nadmierne, nieprzemyślane wykorzystywanie tuj w przydomowych ogródkach. 

«specjalny autobus wyposażony w laboratorium do pobierania krwi»

środ. «dziewczyna lub kobieta, która robi sobie zdjęcia na tle pola kwitnącego rzepaku i następnie publikuje je w mediach społecznościowych»

pot. «osoba nienosząca maseczki ochronnej lub sprzeciwiająca się obowiązkowi jej noszenia wprowadzonemu przez rząd w czasie trwania epidemii wirusa SARS-CoV-2»

Druknąć to potocznie inaczej wydrukować. 

pot. «nawigacja samochodowa»

pot. «potrawa z kaszy gryczanej z mięsem i warzywami»

pot. «nawigacja samochodowa»

«konkurs przeprowadzany za pośrednictwem internetu»

«wielofunkcyjne, elektryczne urządzenie kuchenne, służące do przygotowywania posiłków przy użyciu różnych technik kulinarnych, np. gotowania, smażenia, pieczenia, duszenia»

«głosowanie wyborcze przeprowadzane za pośrednictwem internetu»

«wybory przeprowadzane za pośrednictwem internetu»

środ. «nosić dziecko w chuście zawiązanej na plecach lub na brzuchu»

«niewielka okragła świeczka w cienkiej, metalowej osłonce, wykorzystywana w celach ozdobnych lub do utrzymywania temperatury napojów i potraw»

«publiczna prezentacja zdjęć, wykonanych zwykle podczas turystycznego wyjazdu zagranicznego»

«okres trwania epidemii koronawirusa SARS-CoV-2»

«bycie celebrytą»

«samoobsługowe urządzenie elektroniczne służące do sprzedaży maseczek ochronnych»

żart. «aroganckie lub brawurowe postępowanie jakiejś osoby, przerwane w upokarzający dla niej sposób»

działania lub metody mające prowadzić do zminimalizowania kontaktu między ludźmi w celu powstrzymania rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej

«związany z chorobą COVID-19»

pot. «powtórzenie się negatywnego przyzwyczajenia lub zjawiska»

środ. «dzielić dysk twardy na partycje»

środ. «gra sportowa rozgrywana na boisku przez dwie siedmioosobowe drużyny, których zawodnicy, trzymając między nogami miotłę, starają się przerzucić piłkę przez jedną z trzech obręczy ustawionych na połowie przeciwnika»

środ. 1. «osoba zajmująca się zawodowo pozycjonowaniem stron internetowych»

pot. 2. «przyrząd lub urządzenie służące do ułożenia kogoś lub czegoś w odpowiedniej pozycji»

«tymczasowe ograniczenie możliwości przemieszczania się, wchodzenia lub wychodzenia z danego miejsca, wprowadzone przez władze w celu zachowania bezpieczeństwa; blokada»

środ. «specjalista w zakresie psychodermatologii»

środ. «dział medycyny zajmujący się badaniem wpływu czynników psychicznych na powstawanie i przebieg chorób dermatologicznych»

środ. «umożliwić uzyskania odpisu dokumentu lub załatwienia innych spraw urzędowych w dowolnym urzędzie na terenie kraju, niezależnie od miejsca sporządzenia oryginału dokumentu i miejsca zamieszkania interesanta»

pot. «sportowiec, który przyjmuje środki dopingujące»

środ. «pierwszy nosiciel choroby zakaźnej zidentyfikowany na początku epidemii»

«dobrowolne unikanie miejsc publicznych i spotkań po to, by zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby zakaźnej»

Ludzie negujący istnienie pandemii koronawirusa nazywają ją potocznie i z dezaprobatą koronaświrusem — wskazują w ten sposób, że ci, którzy obawiają się zakażenia, niepotrzebnie panikują. Wyraz koronaświrus pojawia się często w konekstach mówiących o tym, że informacje o pandemii są rozpowszechniane wyłącznie po to, by wielkie koncerny mogły się wzbogacić na ludzkim strachu. 

pot. «sposób przedstawienia rzeczywistości, który odzwierciedla i promuje określony punkt widzenia lub system wartości»

pot. «kwarantanna wprowadzona z powodu epidemii koronawirusa»

środ. «oprogramowanie korygujące wysokość głosu ludzkiego lub dźwięku instrumentów muzycznych, wykorzystywane w muzyce rozrywkowej»

środ. «przestępstwo polegające na podawaniu się za przedstawiciela instytucji, firmy usługowej itp. w celu wyłudzenia danych osobowych podczas rozmowy telefonicznej»

środ. «przestępstwo polegające na wysyłaniu SMS-ów do ludzi w celu nakłonienia ich do udostępnienia danych osobowych, np. numeru karty kredytowej, kodu PIN itp.»

Szczęśliwą kurą niektórzy ludzie nazywają kurę hodowaną w wolnym wybiegu, żywioną tylko naturalną karmą, traktowaną przez hodowców z troską. 

środ. «datki w postaci banknotów zbierane w kościele podczas mszy i nabożeństw»

środ. «miejsce przystosowane do spalania odpadów oraz wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej»

Agroglif to inaczej krąg zbożowy. 

środ. «mebel (np. sofa) o kształcie umożliwiającym ustawienie go w rogu pomieszczenia»

środ. «bluza z kapturem»

środ. «brać udział w sparingu»

pot. «osoba, której pensja jest równa medianie zbioru pensji osób w danej populacji, np. obywateli państwa»

1. środ. «mały browar produkujący piwo tradycyjnymi metodami»

2. środ. «piwo wyprodukowane w tym browarze»

środ. «system informatyczny umożliwiający sterowanie komputerem za pomocą ruchu gałek ocznych»

pot. «lekceważący»

przen. «zwykły, nieodbiegający od normy, bez urozmaiceń»

środ. «chroniczny strach przed katastrofą klimatyczną»

środ. «zawodnik uprawiający grappling»

środ. «walka wręcz, w której stosuje się rzuty i chwyty, uprawiana jako dyscyplina sportowa»

pot., żart. «zyskać lub zarobić dużą sumę pieniędzy»

«opakowanie foliowe przeznaczone do przesyłania korespondencji oraz innych przedmiotów»

środ. «palić papierosa lub e-papierosa»

łobuz, nicpoń, rozrabiaka, ziółko

pot. «czołówka rankingu»

środ. «tekst na określony temat, zamieszczony w Internecie, zawierający słowa kluczowe i linki odsyłające do pozycjonowanej strony internetowej»

środ. «kamera lub cyfrowy aparat fotograficzny, wyposażone w czujnik ruchu, który w momencie wykrycia poruszającego się obiektu aktywuje nagrywanie filmu lub wykonywanie zdjęć»

środ. «element ciśnieniomierza medycznego w formie opaski, zakładany na ramię lub nadgarstek»

1. Niektórzy ludzie mianem żarcika-kosmonaucika określają żartobliwie i ironicznie niezbyt mądry, niezbyt udany żart słowny.

2. Mianem żarcika-kosmonaucika określa się niekiedy potocznie (z przymrużeniem oka) po prostu udany żart.

środ. «stuprocentowa okazja do strzelenia gola»

Uczuć znaczy to samo co uczucie, wrażenie. Słowo używane potocznie, często żartobliwie.

OK boomer to ironiczny zwrot, którego używają głównie młodzi ludzie w stosunku do osób starszych (lub takich, którch poglądy i postawę uważają za przestarzałe), kiedy chcą zakończyć rozmowę wskutek odrębnych opinii na jakiś temat lub by okazać dezaprobatę dla czyjegoś zachowania lub stanowiska w danej sprawie.

Linergistka to kobieta specjalizująca się w wykonywaniu makijażu permanentnego. 

Linergista to osoba specjalizująca się w wykonywaniu makijażu permanentnego.  

pot. «osoba naprzykrzająca się komuś»

Niektórzy, zwłaszcza młodzi ludzie, mówią, że chillują, kiedy mają na myśli to, że odpoczywają czy relaksują się.

Niektórzy mówią, że kobieta zaciążyła, jeśli zaszła w ciążę. Słowo potoczne.

pot., żart. «przekonanie, że jest się na coś za starym»

środ. «poduszka do karmienia dziecka w kształcie litery „C”»

Dogsitter to osoba zarobkowo zajmująca się opieką nad cudzymi psami.

Donacjomat to rzadziej używany odpowiednik słów datkomat i ofiaromat.

Ofiaromat to inaczej datkomat (rzadziej donacjomat).

pot. «dzień, który przypada dokładnie w kwartał, dwa, trzy itd. kwartały po jakimś istotnym wydarzeniu»

W środowisku akademickim opisówka to potocznie gramatyka opisowa.

Frużelina to przetwór owocowy w formie żelu będący dodatkiem do deserów.

pot. «człowiek po udarze mózgu»

Styropianozą nazywa się potocznie, z dezaprobatą, tendencję do nadmiernego, nieprzemyślanego i nieestetycznego ocieplania budynków za pomocą styropianu.

żart. «cappuccino»

pot. «strażnik miejski»

«akt prawa miejscowego, którego celem jest uporządkowanie chaosu związanego z obecnością małej architektury, ogrodzeń i reklam w przestrzeni publicznej»

środ. «startup, którego wartość przekracza miliard dolarów»

środ. «prostowanie włosów z wykorzystaniem kosmetyków organicznych»

Zwyrol to inaczej zwyrodnialec.

Aską potocznie nazywa się kobietę niemającą potrzeb seksualnych, nieodczuwającą popędu seksualnego. Bardziej oficjalnym odpowiednikiem tego słowa jest asesksualistka.

środ. «w grach planszowych i strategicznych grach komputerowych: sześciokątne pole planszy lub mapy»

środ. «gra planszowa symulująca bitwę; gra bitewna»

żart. «tajemnica poliszynela»

Jako strajk klimatyczny określa się akcję protestacyjną (zwykle demonstrację uliczną lub pikietę) mającą zwrócić uwagę na zagrożenia związane z ocieplaniem się klimatu, organizowaną na ogół przez młodzież. 

«urządzenie samoobsługowe służące do sprzedaży wina»

pot. «osoba uprawiająca amatorsko sport na orliku»

«skłonność do jesiennej melancholii, domatorstwa i rytuałów związanych z tą porą roku, np. noszeniem wygodnych ciepłych ubrań, picia rozgrzewających napojów»

«dziewczyna lub kobieta mająca w trakcie jesieni skłonność do domatorstwa i melancholijnego nastroju oraz lubiąca rytuały wiążące się z tą porą roku, np. picie rozgrzewających napojów, noszenie wygodnych ciepłych ubrań»

Mianem żółwiarza niekiedy określa się potocznie osobę hodującą żółwie (albo po prostu mającą żółwia).

Mówi się potocznie, że coś jest żarówiaste, jesli ta rzecz jest bardzo jaskrawa.

Oburzem niektórzy nazywają potocznie uczucie oburzenia, niezadowolenia. Słowo oburz odnosi się najczęściej do oburzenia, które zostało przez kogoś wyrażone, uzewnętrznione (np. jako krytyka czyichś postaw czy zachowań) albo które ktoś chciałby uzewnętrznić.

środ. «film sensacyjny»

środ.  «słuch absolutny»

pot. «ktoś, z kim trzeba się liczyć, trudny przeciwnik, twardziel»

środ. «dieta opracowana na podstawie badania DNA osoby ją stosującej»

środ. «w piłce nożnej: bramka samobójcza; samobój»

dezapr., lekcew. 1.  «Warszawa jako miasto, które zamieszkują słoiki»

dezapr., lekcew. 2. «to samo, co słoiczka»

1. pot. «zamieszczać wpisy w serwisie społecznościowym Facebook; facebookować, fejsbuczyć»

2. środ. «układać towary na półkach sklepowych tak, aby były dobrze wyeksponowane»

środ. «kompleksowe czyszczenie oraz konserwacja elementów samochodu, zwłaszcza karoserii, szyb i wnętrza»

środ. «piętrowy autobus turystyczny kursujący po ulicach Częstochowy»

środ. «pas ruchu przeznaczony dla autobusów komunikacji miejskiej i tramwajów»

środ. «rodzaj wyszukiwarki internetowej, której funkcją jest wyszukiwanie produktów dopasowanych do produktu wpisanego do wyszukiwarki, kompatybilnych z tym produktem itp.»

lekcew. «Polak budujący poczucie własnej wartości w kontrze do polskości postrzeganej stereotypowo jako cechy prowincjonalnej, zaściankowej»

środ. «miękki biustonosz pozbawiony elementów usztywniających»

środ. «w piłce nożnej: czerwona kartka»

środ. «w piłce nożnej: żółta kartka»

środ. «mała walizka spełniająca wymogi bagażu podręcznego w samolocie»

pot. «pracownik działu public relations (PR) lub specjalista w tej dziedzinie»

Jako fosiastą (a także foszastą) określa się potocznie i z dezaprobatą osobę, która często się obraża, okazuje swoje niezadowolenie i którą trudno zadowolić.

specjalist. «dziedzina nauki zajmująca się badaniem związku pomiędzy genami a żywieniem człowieka»

środ. «dieta wykluczająca spożywanie wszelkich pokarmów poddanych obróbce termicznej, dopuszczająca jedynie podgrzewanie ich do do 40°C»

środ. «sposób żywienia dopuszczający jedzenie wyłącznie tych produktów roślinnych, których pozyskanie nie niszczy rośliny, czyli de facto surowych owoców’»

środ. «użytkownik Pinteresta»

pot. «przyjaciółka; psiapsiółka»

W środowisku sportowym, na przykład związanym z piłką nożną, maserem nazywa się masażystę, zwykle stale współpracującego z danym klubem.

środ. «zaspokajanie popędu płciowego bez udziału partnera; onanizm, masturbacja»

Izotonikiem potocznie nazywa się napój izotoniczny uzupełniający niedobory płynów i składników mineralnych utraconych podczas wysyłku fizycznego. 

środ. «film akcji»

pot., żart.  «deszczowy lipiec»

środ. «o samochodzie lub jego silniku: przystosować do zasilania paliwem gazowym»

pot. «dziewczyna lub kobieta administrująca zasobami serwera, portalu internetowego lub fanpejdża w serwisie społecznościowym; administratorka»

środ. «związany z odmiejscowieniem»

pot. «rodzaj relacji przyjacielskiej, w ramach której dopuszczalne są stosunki seksualne»

pot. «instytucja państwowa, której nazwa jest zapisywana za pomocą trzyliterowego skrótowca, zajmująca się sprawowaniem nadzoru, ściganiem przestępstw itp.»

1.  pot. «wisiorek; brelok»

2.  pot. «sterczące zakończenie beretu; antenka»

«kobieta zajmująca się hobbystycznie lub zarobkowo (jako influencerka) publikowaniem w mediach społecznościowych treści związanych z ciążą, rodzicielstwem i rozwojem swojego dziecka»

żart. «niemowlak, małe dziecko»

dezapr. «nadmierne, nieprzemyślane używanie betonu w przestrzeni publicznej, często powiązane z wycinaniem drzew i zmniejszaniem zacienionej powierzchni»

środ. «osoba odczuwająca silny lęk przed zarazkami»

środ. «urządzenie elektryczne do rozdrabniania i pompowania ścieków»

żart. «małżonka»

pot. «wstrzymanie działań w określonej sprawie spowodowane opieszałością lub celowym działaniem»

żart. «małżonek»

«urządzenie elektryczne do odświeżania i prasowania ubrań»

środ. «grzyb halucynogenny»

środ. «możliwość uzyskania odpisu dokumentu lub załatwienia innych spraw urzędowych w dowolnym urzędzie na terenie kraju, niezależnie od miejsca sporządzenia oryginału dokumentu i miejsca zamieszkania interesanta»

pot. «kilka dni wolnych od pracy w okresie Bożego Ciała»

pot. «droga ekspresowa»

«to samo, co hulajnogista»

«o tkaninie lub ubraniu: przepuszczające powietrze przez swoją powierzchnię»

środ. «nieograniczony dostęp do Internetu za stałą opłatą, niezależną od czasu połączenia oraz ilości przesyłanych danych; stałe łącze»

«osoba, która jeździ na hulajnodze»

środ. «twórczość literacka, filmowa lub inna przedstawiająca świat po globalnym kataklizmie»

środ. «miniaturowy dron przystosowany do zapylania roślin»

środ. «uczestnik lotów kosmicznych na Marsa»

1. żart. «turysta oszczędzający na jedzeniu»

2. pogard. «Anglik»

środ. «zabieg kosmetyczny polegający na wstrzykiwaniu w skórę niestabilizowanego kwasu hialuronowego w celu uzyskania poprawy nawilżenia i elastyczności skóry»

środ. «metoda leczenia niektórych chorób skóry polegająca na podskórnym lub śródskórnym wstrzykiwaniu dwutlenku węgla»

pot. «fikcyjna postać z horrorów – osoba zmarła ożywiona dzieki magi lub innym praktykom; żywy trup, zombi, zombie»

środ. «przestać obserwować czyjeś konto w portalu społecznościowym, czyjś blog itp.»

środ. «słowo klucz lub tagi stosowane w mediach społecznościowych, używane do zakodowanych komunikatów o polityce w dniu wyborów i omijania ciszy wyborczej»

środ. «prawidłowy, właściwy, dobry ze względu na lewicowy światopogląd, na związek z lewicowymi ideałami; będący odpowiednio lewicowy»

pot. «utrzymywać relację koleżeńską lub przyjacielską w sytuacji, w której jedna z osób oczekuje relacji partnerskiej»

1. pot. «znawczyni, miłośniczka koni»

2. pot.  «kobieta hodująca konie»

środ. «fajka wykonana z drewna gruszy»

środ., wulg. «wykrzyknik, za pomocą którego mówiący chce kogoś uciszyć»

środ. «osoba zajmująca się całkowicie ręcznym wyrobem cygar»

pot. «euro»

środ.  «parametr określający stopień spalania substancji, produktu itp.»

pot., żart. «mieć stosunek płciowy»

pot. «przybysz z innej planety; ufoludek»

środ. 1. «odporność na działanie różnych sił, zwłaszcza odporność ciał na działanie mechaniczne»

środ. 2. «umiejętność znoszenia trudów i przeciwności losu»

«autobus, którym podróżują politycy partii Prawo i Sprawiedliwość podczas kampanii wyborczych»

środ. «to samo, co ekomigracja»

środ. «migracja spowodowana pogarszającymi się warunkami środowiska naturalnego; ekouchodźstwo»

«kampania wyborcza do Parlamentu Europejskiego»

«upoważnienie do pełnienia urzędu europosła udzielane przez wyborców; także czynności i obowiązki z tym związane»

«koszulka na ramiączkach»

«specjalna strefa ekonomiczna mająca odmienne niż na pozostałym terytorium kraju zasady opodatkowania, utworzona w celu ożywienia gospodarczego regionu»

1.  środ. «osoba, której zachowanie nie mieści się w przyjętych regułach»

2.  środ. «trudna lub niemiła sytuacja»

środ., żart. «sklep z używaną odzieżą; lumpeks»

«cienkie cygaro; cygaretka»

żart. «ekspert w sprawach seksu»

środ. «okrycie ochronne noszone przez motocyklistów i osoby uprawiające sporty ekstremalne»

«osoba głosująca w wyborach do Parlamentu Europejskiego»

«wybory do Parlamentu Europejskiego»

«osoba oceniająca trzeźwo i bezstronnie integrację Unii Europejskiej i powiększanie jej o nowe kraje»

środ. «próbka towaru, której otrzymanie lub zakup ma zachęcić klienta do nabycia całego opakowania»

«zwolennik akceleracjonizmu»

«idea głosząca, że silny rozwój kapitalizmu spowoduje jego upadek»

środ. «zespół ekspertów pracujący nad rozwiązaniem jakiegoś problemu stanowiącego część ogólnego zagadnienia, którym zajmują się uczestnicy obrad nazwanych okrągłym stołem»

pot. «świadoma pielęgnacja włosów»

żart. «przywiązywanie dużej wagi do pielęgnacji włosów oraz ich dobrego wyglądu»

żart. «osoba przywiązująca dużą wagę do pielęgnacji włosów oraz ich dobrego wyglądu»

środ.  «urządzenie do przeprowadzania dializy u noworodków i niemowląt o masie ciała do 10 kg»

«sondaż poparcia partii politycznych biorących udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego»

«styl życia łączący weganizm z uprawianiem biegów»

«samoobsługowe urządzenie elektroniczne służące do skupu butelek, także do ich sprzedaży»

środ. «sędzia obsługujący system VAR»

pot. «to samo, co trolling»

«korzystanie z mediów w sposób zindywidualizowany i spersonalizowany»

pot., żart. «argument przeciwko czemuś, polegający na stwierdzeniu, że czegoś nie da się zrobić»

pot., żart. «mówimy, że jakieś kobiety lub dziewczęta się psiapsiółkują, jeśli są one dobrymi koleżankami, żyją w wielkiej zażyłości»

pot. «karta wielowalutowa»

pot., żart. «supermarket sieci Auchan»

Sojonez to gęsty sos z mleka sojowego, oleju i przypraw, używany jako wegański odpowiednik majonezu.

Jeśli potocznie mówimy, że ktoś uderzył, strzelił kogoś z liścia, dał, przyłożył komuś z liścia, to znaczy, że uderzył go wnętrznem otwartej dłoni w twarz. Gdy zaś potocznie mówimy, że ktoś dostał od kogoś z liścia, to znaczy, że ktoś go uderzył wnętrzem otwartej dłoni w twarz. Uderzenie z liścia to inaczej liść, plaskacz.

środ. «badanie przez personel medyczny stanu zdrowia pacjentów i ich segregacja w celu szybkiego ustalenia kolejności niesienia pomocy najbardziej chorym lub poszkodowanym; triage»

Polecanką potocznie i nieco żartobliwie nazywa się polecenie komuś czegoś, zwłaszcza książki, filmu, utworu muzycznego.

środ. «suplement diety zażywany po treningu siłowym w celu regeneracji organizmu»

środ. «organizacja zajmująca się rozprzestrzenianiem na masową skalę fałszywych wiadomości (fake newsów) oraz prowadzeniem trollingu w Internecie w celach propagandowych oraz w celu zakłócania dyskursu, zaogniania konfliktów społecznych, radykalizacji poglądów itp.»

pot., pogard. «dziewczyna lub kobieta należąca do patologicznego środowiska społecznego»

środ. «o instytucji, grupie ludzi itp. słabej, nieskutecznej w działaniu»

środ. «śpiwór w kształcie prostokąta»

środ. «śpiwór o kształcie dopasowanym do sylwetki człowieka»

pot. «szpital psychiatryczny»

środ. «suplement diety podnoszący wydolność treningową zażywany przed treningiem siłowym»

pot., pogard. «dziewczyna lub kobieta głupia, ograniczona, bezmyślna»

pot. «w Internecie: treści, zawartość, zazwyczaj w odniesieniu do materiałów znajdujących się na danej stronie»

środ. «praktyczna zasada postępowania; reguła stosowana w określonej dziedzinie i sprawdzająca się w większości przypadków, której poprawność i użyteczność wynika z praktycznych doświadczeń, a nie z teorii»

pot. «wywoływać silne negatywne emocje, bulwersować»

środ. «związany z grą planszową „Go”»

żart. «osoba lubiąca pić wino»

środ. «tytuł przyznawany osobie lub drużynie, która zwyciężyła w zawodach e-sportowych; także osoba lub drużyna, która zdobyła ten tytuł»

«zamiłowanie do przedmiotów, muzyki, mody itd. z minionych epok»

pot. «osoba molestująca lub prześladująca kogoś»

środ. «system posiadania nieruchomości, położonej najczęściej w atrakcyjnym turystycznie miejscu, polegający na tym, że klient nabywa prawo do korzystania z niej przez wiele lat, lecz wyłącznie przez określony, powtarzający się okres w roku (zwykle kilka tygodni); własność wakacyjna»

środ. «o używanym samochodzie przeznaczonym na sprzedaż: w bardzo dobrym stanie, jak nowy, bez zarzutu»

środ. «przesyłać jakąś wiadomość (e-mail, SMS) dalej, aby mogły się z nią zapoznać inne osoby niż pierwotny odbiorca (adresat)»

środ. «w sportach walki: pojedynek pomiędzy zawodnikami niedopasowanymi do siebie pod względem poziomu sportowego»

środ. «klient lub pracownik firmy, który swoją działalnością (np. rozpowszechnianiem wiedzy o produktach firmy, namawianiem innych do korzystania z produktów firmy) promuje daną markę»

środ. «analityk ilościowy – zawód polegający na tworzeniu modeli matematycznych i analizie statystycznej dużych zbiorów danych, zazwyczaj finansowych, przy pomocy technik programistycznych lub zaawansowanego oprogramowania»

środ. «urzędowe poświadczenie odbioru potwierdzające złożenie dokumentu drogą elektroniczną»

«składany telefon komórkowy»

pot. «pisać bezwartościowe utwory literackie»

środ. «jeden gram narkotyku»

«fan japońskich filmów animowanych (anime)»

«wielkogabarytowy worek transportowy lub magazynowy o dużej ładowności, zwykle od 500 do 2000 kg, z uchwytami, wykonany z wytrzymałego materiału»

«polityk uprawiający pop-politykę»

«sposób prowadzenia polityki oparty na budzeniu popularności i rozgłosu za pomocą metod zbliżonych do metod używanych przez znane postaci popkultury i celebrytów»

«styl życia polegający na ograniczaniu produkcji odpadów poprzez świadomą i odpowiedzialną konsumpcję»

«osoba zajmująca się obalaniem, np. mitu, ustroju, pomnika»

«rozsypywać sztuczny śnieg za pomocą armatki śnieżnej»

«bardzo duża popularność Krzysztofa Piątka, polskiego piłkarza grającego na pozycji napastnika we włoskim klubie A.C. Milan»

«trójkołowy pojazd silnikowy, używany w niektórych krajach azjatyckich jako taksówka»

wulg., żart. «kobieta uprawiająca seks w celach zarobkowych»

środ. «użytkowniczka aplikacji mobilnej TikTok, służącej do nagrywania krótkich, trwających maksymalnie 15 sekund, filmików z podkładem muzycznym»

środ. «użytkownik aplikacji mobilnej TikTok, służącej do nagrywania krótkich, trwających maksymalnie 15 sekund, filmików z podkładem muzycznym»

«szczotka do wyczesywania podszerstka i martwej sierści kota, psa lub konia»

środ. «udawanie, że się śpiewa piosenkę, polegające na ruszaniu ustami do muzyki»

środ., dezapr. «o artystach: obniżyć poziom umiejętności, aspiracji lub dokonań»

pot. «piłkarz wytypowany przez trenera do składu rezerwowego drużyny»

pot. «piłkarz, który nie został wytypowany przez trenera do składu podstawowego ani rezerwowego drużyny»

pot. «zakładać pieluchę»

pot. «zwykle w odniesieniu do osób chorych i niepełnosprawnych: zakładać pieluchę jednorazowego użytku»

pot. «zakładać kajdanki»

środ. «jednostka obliczeniowa stosowana w badaniach klinicznych, równa jednemu rokowi obserwacji pacjenta podczas choroby, terapii itp.»

Niektórzy ludzie potocznie i nieco żartobliwie yorczycą nazywają samicę psa rasy york.

«dowód osobisty wyposażony w mikroprocesor z zakodowanymi danymi jego właściciela»

środ. «urządzenie medyczne zakładane na głowę pacjentom poddawanym chemioterapii, przeciwdziałające utracie włosów spowodowanej tą metodą leczenia»

pot. «uczestniczyć w zabawie andrzejkowej»

środ. «wypadek samochodowy, stłuczka»

żart. «problem błahy, wydumany, mogący być przedmiotem niepokoju wyłącznie ludzi nie mających poważniejszych problemów»

Libkiem niektórzy ludzie, zwłaszcza ze środowisk lewicowych, nazywają lekceważąco liberała.

pot. «poziom zawartości alkoholu w napoju, wyrażony w procentach»

«materiał udostępniany w Internecie, prezentujący zjawiska patologiczne, np.: przemoc, wulgarny język, zażywanie środków odurzających oraz promujący takie zachowania»

pot. «korzystać z platformy transakcyjnej on-line Allegro.pl»

«garnek elektryczny do gotowania ryżu»

dezapr. «osoba bezkrytycznie wierząca w informacje przekazywane przez media»

środ.  «rodzaj wsparcia finansowego przekazywanego twórcom treści internetowych, publikowanych przez nich m.in. w serwisach streamingowych, jako wyraz aprobaty ze strony odbiorców»

środ. «fotografia przedstawiająca nagą lub półnagą postać»

żart. «samochód marki VW Passat»

«sprzyjający tworzeniu memów»

Niektórzy mówią, potocznie i żartobliwie: architekt płakał, jak projektował, nauczyciel płakał, jak uczył, kucharz płakał, jak gotował itd., by dać do zrozumienia, że efekt pracy tej osoby jest bardzo złej jakości. 

1. Żarciochem nazywa się czasem z lekceważeniem i ironią rubaszny, nieśmieszny, przesadzony żart. Określeniem tym nazywa się także rzecz (np. dzieło, miejsce, wydarzenie), która miała wiązać się z czymś śmiesznym, co jednak za takie nie jest uważane.

2. Niekiedy żarcioch to po prostu żart.

«kobieta biorąca udział w powstaniu»

środ. «firma, która namową lub podstępem skłania klientów do nierentownych inwestycji»

środ. «miniaturowy skatepark przeznaczony do wykonywania trików za pomocą fingerboarda»

«operator drona, osoba latająca dronem, również: miłośnik dronów»

środ. «miniaturowy rower służący do wykonywania trików za pomocą palców»

Piątuniem (a także piąteczkiem) nazywa się potocznie piątek traktowany jako początek dni wolnych od pracy, zapowiedź odpoczynku lub zabawy.

pot. «środki komunikacji zbiorowej»

środ. «w sportach walki: nieudacznik, słaby zawodnik»

«pozycja kuczna; pozycja kucająca»

pot. «herbata»

środ. «w informatyce: pisać kod»

«samoobsługowe urządzenie elektroniczne służące do wykonywania podstawowych badań lekarskich»

środ. «urządzenie służące do pomiaru nasycenia tlenem krwi tętniczej oraz pulsu (tętna)»

«gra planszowa podobna do gry „chińczyk”, podczas której, w zależności od sytuacji w rozgrywce, określeni zawodnicy muszą spożywać alkohol»

«to samo co memory studies»

«interdyscyplinarne studia zajmujące się kulturową i społeczną rolą pamięci; pamięciologia»

pot. «awantura»

«ubrania ze wzorami i nadrukami nawiązującymi do symboli narodowych lub komunikatami o charakterze patriotycznym»

«bezkolizyjna droga przeznaczona do szybkiego ruchu rowerowego»

Butoholizm to potoczna i żartobliwa nazwa skłonności do posiadania wielu par butów i ich nałogowego (częstego lub w dużych ilościach) kupowania.

Butoholikiem potocznie i żartobliwie nazywa się osobę, która nałogowo kupuje buty i lubi mieć ich wiele.

środ. «w Intenecie: głos obniżający ocenę danego materiału lub danej treści; kciuk w dół, łapka w dół»

środ. «w Internecie: oddanie głosu podwyższającego ocenę danego materiału lub danej treści; kciuk w górę, łapka w górę»

środ. «dopasowywać, odpowiednio łączyć»

środ. «specjalista w zakresie zoofizjoterapii»

środ. «dział medycyny weterynaryjnej zajmujący się leczeniem zwierząt za pomocą fizjoterapii»

pot. «branża i rynek budownictwa deweloperskiego, także środowisko deweloperów budowlanych»

pot. «ustawa lub zbiór ustaw»

pot. «zapiekanka, najczęściej w odniesieniu do dania typu fast-food»

«środki przekazu, które (kosztem próby obiektywnego opisu rzeczywistości) dążą do budowania i wzmacniania więzi określonych grup społecznych, promowania i umacniania określonych zespołów poglądów, wspierania interesów stron reprezentujących dany światopogląd itp.»

żart., pot. «mężczyzna z nadmiernie rozwiniętymi mięśniami szyi»

«samoobsługowe urządzenie elektroniczne, służące do wydawania pokarmu dla kaczek i innych ptaków wodnych»

środ. «w konkursach, grach, zawodach sportowych itp.: zawodnik, drużyna lub inna strona niebędąca faworytem, uważana za słabszą od rywali»

«obszar miejski pozostający oficjalnie lub nieoficjalnie poza kontrolą sił porządkowych lub obszar, na terenie którego grozi niebezpieczeństwo określonym osobom lub grupom społecznym, np. ze względu na wysoką przestępczość lub konflikty pomiędzy grupami społecznymi»

«silnik zbudowany z mikroskopijnych elementów o rozmiarach rzędu kilku nanometrów»

środ. «główny element programu komputerowego, odpowiedzialny za prawidłowe wykonywanie zadań, do których został przeznaczony»

«detergent otrzymywany sztucznie w wyniku syntezy chemicznej»

środ. «w informatyce: osadzać, udostępniać, umieszczać obiekt, np. plik audio lub video, z jednej strony internetowej na innej stronie»

«wulgarne zaczepki lub komentarze o charakterze seksualnym kierowane przez mężczyzn do kobiet w przestrzeni publicznej, np. do kobiety mijanej na ulicy»

«osoba przeprowadzająca casting»

«owoc aktinidii ostrolistnej»

«tortilla z masy kukurydzianej wypełniona roztopionym serem, podawana na gorąco»

«impreza dla zamożnych lub wpływowych mężczyzn z opłaconą obecnością atrakcyjnych kobiet, często powiązana z usługami seksualnymi»

«osoba zarobkowo zajmująca się na zlecenie właściciela prześladowaniami lokatorów kamienic, mającymi na celu skłonienie ich do decyzji o wyprowadzeniu się, co umożliwia następnie uzyskanie właścicielowi znacznych korzyści finansowych z obrotu opróżnionymi nieruchomościami»

wulg., środ. «w odniesieniu do polskich klubów piłkarskich w rozgrywkach międzynarodowych: kompromitujące porażki i przedwczesne odpadanie z dalszej rywalizacji»

«opona o gładkiej lub nieznacznie bieżnikowanej powierzchni, przeznaczona do jazdy po suchych i gładkich nawierzchniach»

«to samo, co e-samochód»

«samochód napędzany silnikiem elektrycznym; samochód elektryczny»

«metoda oszustwa, w której przestępca podaje się za wnuka osoby w podeszłym wieku w celu wyłudzenia od niej pieniędzy bądź kosztowności»

«odnawialne źródła energii»

pot. «wakacje»

«podatek od niezrealizowanych zysków kapitałowych nakładany na podatnika przenoszącego aktywa przedsiębiorstwa, stałego zakładu lub rezydencji podatkowej do innego państwa»

1. «sposób realizacji naprawy urządzenia itp., polegający na odebraniu uszkodzonego sprzętu bezpośrednio od właściciela i odesłaniu go do niego po usunięciu usterki»

2. «sposób prowadzenia kampanii reklamowej lub wyborczej polegający na odwiedzaniu klientów lub wyborców w ich mieszkaniach»

«specjalista w zakresie kynoterapii; dogoterapeuta»

środ. «terapia poprzez ćwiczenia i zabawy z psem; dogoterapia»

środ. «specjalista w zakresie alpakoterapii»

środ. «terapia poprzez kontakt z alpaką»

środ. «osoba zachowująca się przesadnie swobodnie i beztrosko»

pot. «odpad, który ze względu na duże rozmiary lub wagę nie mieści się w pojemniku na śmieci; odpad wielkogabarytowy»

środ. «w informatyce: repozytorium»

«sukienka z dekoltem carmen, często z doszytą falbaną»

«dekolt w bluzce lub sukience odsłaniający ramiona i plecy; dekolt hiszpański»

pot. «wyznaczać cenę, brać zapłatę»

dezapr. «dziewczyna lub kobieta, której usta zostały przesadnie powiększone za pomocą sztucznych zabiegów»

«wieloogniskowy; multifokalny»

«to samo, co progresywny»

«dziewczyna lub kobieta lubiąca grać w gry elektroniczne: komputerowe, internetowe lub konsolowe»

środ. «to samo, co binge-watcher»

środ. «to samo, co binge-watching»

«pochodząca z Japonii broń ręczna służąca do samoobrony, w kształcie kilkunastocentymetrowego smukłego walca wykonanego z twardego materiału, np. plastiku, aluminium»

środ. «osoba oglądająca wiele odcinków lub wszystkie odcinki serialu jeden po drugim, bez przerwy lub z krótkimi przerwami»

środ. «oglądanie wielu lub wszystkich odcinków serialu jeden po drugim, bez przerwy lub z krótkimi przerwami»

«sytuacja w grach, sporach, pojedynkach itp., w której żadna z rywalizujących pomiędzy sobą stron nie może wykonać ruchu na niekorzyść innej strony bez jednoczesnego narażenia się na straty po swojej stronie»

przen. «dokonać coming-outu»

pot. «miękki przedmiot z elastycznego materiału dający się łatwo gnieść w dłoniach, używany przez dzieci do zabawy, a przez dorosłych do odstresowywania się»

środ. «tworzywo sztuczne wykonane z wzmocnionego włókna polietylenowego lub poliuretanu o dużej gęstości, przypominające z wyglądu rattan naturalny»

«opakowanie na płytę kompaktową lub DVD, wykonane w całości z kartonu»

«element pudełka na płytę kompaktową lub DVD, na którym osadzony jest krążek»

środ. «w piłce nożnej: upadać teatralnie, symulując bycie sfaulowanym, w celu wymuszenia na sędzi odgwizdanie rzutu wolnego lub karnego»

pot. «kierowca niezachowujący bezpiecznego odstępu od jadącego przed nim pojazdu»

środ. «rozmowa pomiędzy pracodawcą lub jego przedstawicielem a pracownikiem odchodzącym z firmy»

środ. «o drużynie sportowej: reprezentacja»

«elf płci żeńskiej»

pot. «w środkach masowego przekazu: zagłuszać fragment wypowiedzi piszczącym dźwiękiem»

«specjalny autobus wyposażony w mobilne planetarium, przeznaczony do popularyzacji astronomii w miejscowościach bez dostępu do planetarium»

«specjalny autobus wyposażony w sprzęt naukowy, przeznaczony do popularyzacji nauki, szczególnie w miejscach pozbawionych dostępu do instytucji naukowych»

«to samo, co lodówkomat»

«automatyczne urządzenie chłodnicze służące do odbioru przesyłek zawierających żywność lub inne produkty wymagające przechowywania w niskiej temperaturze; coolomat»

«sportowiec, którego głównym atutem jest wytrzymałość»

«sportowiec, którego głównym atutem jest szybkość»

pot. «sytuacja, w której zawodnik ma idealne warunki do strzelenia gola»

«to samo, co chrystianofobia»

«to samo, co elektrogadżet»

«nieformalne gremium składające się z ministrów finansów państw strefy euro»

«kobieta mająca sto dziesięć lub więcej lat»

«osoba mająca sto dziesięć lub więcej lat»

«to samo, co bioprinting»

«wytwarzanie tkanek lub narządów z żywych komórek za pomocą drukarki 3D; biodruk»

«mistrzostwa dla osób niepełnosprawnych»

«droga biegnąca dookoła miasta lub śródmieścia, której zadaniem jest odciążenie ruchu w mieście i ułatwienie przejazdu; obwodnica»

dezapr. «ustawianie ekranów dźwiękochłonnych tam, gdzie jest to zbyteczne»

pot. «ruch wahadłowy, polegający na przemiennym otwieraniu i zamykaniu ruchu w przeciwnych kierunkach na wąskim odcinku drogi»

«badaczka zajmująca się gender, czyli problematyką płci ujmowaną w kategoriach społeczno-kulturowych»

«badacz zajmujący się gender, czyli problematyką płci ujmowaną w kategoriach społeczno-kulturowych»

«skupić na sobie uwagę widzów lub uczestników jakiegoś wydarzenia, nie będąc jego głównym uczestnikiem»

«samochód wywrotka przystosowany do jazdy w trudnym terenie»

środ. «w sportach drużynowych: mecz, w którym jeden zawodnik zdobywa wszystkie gole lub punkty dla swojej drużyny albo ich większość»

środ. «o programie komputerowym, aplikacji komórkowej itp.: zawierający dużo bugów, błędów programistycznych»

dezapr. «silnie przyspieszony, intensywny proces tworzenia czegoś w przesadnie dużej ilości, bez wyraźnej potrzeby lub w niestaranny sposób»

dezapr. «zjawisko przystosowywania oferty turystycznej do turystyki seksualnej i wzrostu widoczności podmiotów świadczących usługi seksualne w przestrzeni publicznej»

«zjawisko nieuzasadnionej przewagi klienta nad osobą lub innym podmiotem świadczącym usługi, wynikające z poczucia wyższości, objawiające się manipulacją, żądaniem uległości, przesadnymi roszczeniami, pogardą; także: nazwa dolegliwości klientów postępujących w taki sposób lub mających taki zestaw poglądów o osobie świadczącej usługi»

środ. «w sportach zespołowych: podanie piłki lub podobnego przedmiotu do innego zawodnika swojej drużyny bez patrzenia w jego stronę»

pot., przen. «do przesady, bez umiaru»

«lodówka dwudrzwiowa»

żart. «osoba lubiąca yerba mate i pijąca ją często»

«to samo, co salonokuchnia»

«urządzenie służące do pomiaru czasu reakcji na bodziec i treningu koncentracji»

pot. «jeść truskawki»

«pomieszczenie dla hipopotamów w ogrodzie zoologicznym»

«duże akwarium lub jego wydzielona część, przeznaczone do hodowli i obserwacji rekinów»

1. pot. «wieszak na medale»

2. pot. «klasyfikacja medalowa w zawodach sportowych»

«styl rapowej produkcji oparty na samplingu, popularny na przełomie lat 80. i 90. XX wieku»

«dziewczyna lub kobieta zgłębiająca wiedzę w jakiejś dziedzinie w stopniu daleko wykraczającym poza zwykłe hobby»

dezapr. «dziewczyna lub kobieta fascynująca się naukami ścisłymi, zwłaszcza informatyką, oraz grami komputerowymi, mało towarzyska i nieprzywiązująca wagi do wyglądu»

«wydzielony fragment przestrzeni publicznej, w którym zalecane jest zachowanie ciszy lub w którym prawnie zakazane jest wytwarzanie hałasu powyżej określonego poziomu»

pot., dezapr. 1. «zbiór skrajnie prawicowych poglądów»

pot., dezapr. 2. «skrajna prawica»

dezapr. «skrajnie prawicowy»

przen. «przyjmować postawy światopoglądowe coraz bardziej zbliżone do neonazizmu, nabierać cech kojarzonych z ustrojem nazistowskim, być coraz bardziej podatnym na wpływy skrajnej prawicy itp.»

«będący tematem wielu memów, będący źródłem inspiracji do memów»

pot. «sklep z używaną odzieżą; lumpeks»

«elektroniczne urządzenie do wydawania leków w odpowiednich dawkach»

pot. «mukowiscydoza»

«mężczyzna o radykalnych, skrajnie mizoginistycznych i antyfeministycznych poglądach, motywowanych brakiem życia seksualnego»

środ. «kibic biorący udział w ustawce»

«osoba uczestnicząca w domówce»

«rodzaj deski, podobnej do deski surfingowej, przeznaczonej do utrzymywania się na powierzchni wody i poruszania się przy użyciu wiosła; także: nazwa sportu wodnego wykorzystującego taką deskę i wiosło»

1. pot. «to samo, co dmuchaniec»

2. pot. «mężczyzna, który intensywnie ćwiczy na siłowni i używa specjalnych używek przyspieszających przyrost masy mięśni»

1. pot. «gracz regularnie osiągający dobre wyniki w turniejach»

2. pot. «żołnierz wojska regularnego»

pot. «rękawice robocze ze ściągaczem, powleczone warstwą cienkiej gumy po stronie chwytnej»

pogard. «osoba odznaczająca się dewiacjami społecznymi lub należąca do patologicznego środowiska społecznego»

«niedziela, podczas której nie są stosowane ograniczenia handlu opisane ustawą z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni»

«ząb wyhodowany z komórek macierzystych»

«buty z kółkami wmontowanymi w podeszwy»

«wyolbrzymiony, przesadzony, przyspieszony, o silnie wzmocnionych właściwościach; także: wywołujący wrażenie sztuczności, nienaturalności»